Μ. Σπαθής, Καθηγητής ΕΜΠ

Αν και έχει περάσει μόνο ένας χρόνος από την υλοποίηση του νόμου Διαμαντοπούλου – Αρβανιτόπουλου στο Ελληνικό πανεπιστήμιο, η αίσθηση που είναι διάχυτη στον καθένα μας είναι ότι έχει περάσει σχεδόν ένας αιώνας. Γιατί κανένας μας δεν βιώνει την άνοιξη, την αναγέννηση, τον εκσυγχρονισμό και το σφρίγος που υπόσχονταν τρία χρόνια πριν οι “μέντορες” της πολιτικής που τον εμπνεύστηκαν και οι φανατικοί υποστηρικτές του που τον απαιτούσαν μέσα στο πανεπιστήμιο. Αντίθετα το ελληνικό πανεπιστήμιο σήμερα καταρρέει, αποψιλώνεται, συρρικνώνεται, εγκαταλείπεται και τελικά γερνάει.

Τα ΣΙ απομονωμένα και αποκομμένα εντελώς από τα καθημερινά προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα ΑΕΙ, συσκέπτονται, δρουν και λειτουργούν χωρίς να αντιλαμβάνεται κανείς την ύπαρξή τους

• Το εκπαιδευτικό του προσωπικό αποχωρεί χωρίς να ανανεώνεται. Το διοικητικό και τεχνικό του προσωπικό αν δεν έχει ήδη συνταξιοδοτηθεί πριν την ώρα του με την αγωνία να αποφύγει τις δυσμενείς ρυθμίσεις που εφαρμόζονται, βρίσκεται αντιμέτωπο με τις επικείμενες μαζικές απολύσεις.
• Οι φοιτητές που ολοκληρώνουν αγχωμένοι τις σπουδές τους, παίρνουν το δρόμο της ξενιτιάς γιατί το φάσμα της ανεργίας βρίσκεται μπροστά τους.
• Οι εργαστηριακές του και κτηριακές του υποδομές, τα κυλικεία με τα κατεβασμένα ρολά απαρχαιώνονται, αποδομούνται χωρίς την παραμικρή δυνατότητα συντήρησης, ανανέωσης, εκσυγχρονισμού.
• Τα χρηματικά κονδύλια που αιμοδοτούσαν την έρευνα και την ανάπτυξη της γνώσης τείνουν να εξαφανιστούν. Κανένας σήμερα δεν διανοείται, δεν τολμάει να προτείνει νέα γνωστικά αντικείμενα και την προσέλκυση επιστημονικών στελεχών για να τα υποστηρίζουν.
• Μόνο η συρρίκνωση των προγραμμάτων σπουδών είναι αποδεκτή. Και αν μπεις στη λογική των συγχωνεύσεων και την κατάργηση ολοκληρωμένων γνωστικών περιοχών μπορεί να επιβραβευθείς και να γίνεις αποδεκτός από την πολιτεία.

Ο χρόνος συνακόλουθα μέσα στο αποδιαρθρωμένο ελληνικό πανεπιστήμιο, βιώνεται διασταλτικά...

Δ. Καλιαμπάκος, Καθηγητής ΕΜΠ

Είναι ίσως χαρακτηριστικό των καιρών ότι θεμελιώδεις έννοιες, όπως αυτή της δημοκρατίας, χάνουν την αυταξία τους στο έδαφος της κρίσης και πρέπει η αξία τους να αποδειχθεί ξανά, κυρίως στο έδαφος της αποτελεσματικότητας που προφέρουν.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η εν εξελίξει σαρωτική αλλαγή στον τρόπο διοίκησης και λειτουργίας των πανεπιστημίων στη χώρα. Κοινός παρανομαστής των επιχειρούμενων αλλαγών, άρρητος τις περισσότερες φορές αλλά πανταχού παρών, είναι η ευρέως διαδεδομένη πεποίθηση ότι το ελληνικό πανεπιστήμιο είναι μια «παγκόσμια παραφωνία», εξαιτίας της υπερβολικής δημοκρατίας του. Κι ακόμη περισσότερο ότι, ενώ έχει κάθε δυνατότητα να «απογειωθεί», είναι αυτή, «το βαρίδι της δημοκρατίας» που το κρατά καθηλωμένο στη μετριότητα.

είναι η ευρέως διαδεδομένη πεποίθηση ότι το ελληνικό πανεπιστήμιο είναι μια «παγκόσμια παραφωνία», εξαιτίας της υπερβολικής δημοκρατίας του. Κι ακόμη περισσότερο ότι, ενώ έχει κάθε δυνατότητα να «απογειωθεί», είναι αυτή, «το βαρίδι της δημοκρατίας» που το κρατά καθηλωμένο στη μετριότητα…

Προφανώς, συχνά λανθάνει της προσοχής ότι άλλες παράμετροι καθορίζουν κατά βάση την ποιότητα της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης, όπως το επίπεδο ανάπτυξης της χώρας στην οποία βρίσκεται ένα πανεπιστήμιο,  η θέση της στο διεθνή καταμερισμό εργασίας, το ποσοστό της κρατικής ενίσχυσης της εκπαίδευσης, οι δημόσιες επενδύσεις γενικότερα στην έρευνα και στη τεχνολογία  κλπ. Οι καθοριστικοί αυτοί παράγοντες θέτουν τα γενικά όρια μέσα στα οποία η ανώτατη εκπαίδευση μιας χώρας μπορεί να κινηθεί.

Βεβαίως, τα όρια αυτά δεν προσδιορίζουν μονοσήμαντα την ποιότητα της παρεχόμενης ανώτατης εκπαίδευσης. Ο τρόπος διοίκησης, ακόμη περισσότερο «το κλίμα» μέσα σε αυτά, οι αξίες που καλλιεργούνται, μπορούν να αναβαθμίσουν σημαντικά τις δυνατότητες ενός πανεπιστημιακού χώρου, αν και δεν μπορούν να ανατρέψουν τα γενικά όρια μέσα στα οποία μπορεί να κινηθεί...

Σ. Σταυρίδης, Καθηγητής ΕΜΠ

Αναδημοσίευση από την «Εφημερίδα των Συντακτών», 26.06.2013

Στη Βραζιλία ο κόσμος ξεχύθηκε στους δρόμους αναποδογυρίζοντας τα πάντα στο διάβα του μετά την απόφαση της κυβέρνησης να αυξήσει τα εισιτήρια στα λεωφορεία. Το σύνθημά τους αποκαλυπτικό: «δεν πρόκειται για τα 20 λεπτά» [της αύξησης].

Στην πλατεία Ταξίμ, δίπλα μας, και στην πλατεία Ταχρίρ, στο Κάιρο, στη Βαρκελώνη και στο Σύνταγμα, στις μητροπόλεις του κόσμου, πλήθη εισέβαλαν στο προσκήνιο της ιστορίας ζητώντας δικαιοσύνη, δημοκρατία, ελευθερία.

Ποιοι είναι όλοι αυτοί; Ποιοι είμαστε όλοι αυτοί;

Ίσως η κρίση ενός καθεστώτος που έχει κάνει κινητήρια δύναμη του την καταστροφή της ζωής και της φύσης να γεννά φρίκη, απογοήτευση, και υποταγή. Γεννά όμως και εξεγέρσεις, γεννά και μικρές και μεγάλες στιγμές ανυπακοής.

Στις εξεγερμένες πλατείες οι πολλοί ξαναβρήκαν την δύναμη που γεννά η δικτύωση και η πολλαπλότητα. Χωρίς τη φαντασίωση ενός συντεταγμένου παντοδύναμου στρατού των από κάτω, είδαν οι πολλοί πως είναι παντού. Η πόλη κινείται με τη δουλειά τους και παραλύει με την απείθειά τους.

Όπου και να κοιτάξει κανείς σήμερα δύο πράγματα διαπιστώνει:
Ο κόσμος δεν ξεγελιέται εύκολα με υποσχέσεις προσωπικής επιτυχίας, ο κόσμος δεν πιστεύει εύκολα στο ψέμα της κοινωνικής ευημερίας.

Οι από πάνω, οι ισχυροί, οι garcas όπως τους λένε λαϊκά στο Μπουένος Άιρες, από το ελληνικό «ολιγάρχες» (oligarcas), θωρακίζονται γιατί φοβούνται.

Τι φοβούνται;

Την ανεξέλεγκτη δύναμη των από κάτω. Μια δύναμη που δεν είναι βέβαιο πώς θα εκφραστεί, από ποιους θα εκφραστεί, αν θα μπορέσει να καναλιζαριστεί στις αρχές μιας κοινωνίας της εκμετάλλευσης των πολλών από τους λίγους.

Τη δημιουργικότητα των από κάτω. Αυτήν που γεννά μέσα στους καπνούς των δακρυγόνων στο Σύνταγμα έναν κυκλικό χορό στους ήχους μιας κρητικής λύρας και στην Ταξίμ ένα τάνγκο με ζευγάρια που φορούν αντιασφυξιογόνες μάσκες.

Τις εμπειρίες ελευθερίας που ζουν οι από κάτω. Την αίσθηση ενθουσιασμού...

Δείτε τη μικρή παρουσίαση που ετοιμάσαμε για τους μύθους και την πραγματικότητα στο Ελληνικό Πανεπιστήμιο….

Μπορείτε επίσης να εγγραφείτε στο κανάλι μας στο YouTube