Πανεπιστήμια ξανά;

Ήρθε λοιπόν η στιγμή να ανοίξουν τα Πανεπιστήμια. Μετά τα σχολεία, τα γυμναστήρια, την αγορά, την εστίαση, τον τουρισμό…  Φαίνεται πως στους χώρους τους οι ιός είχε ιδιαίτερη προτίμηση, τόσο που η απειλή του εκεί, περισσότερο από οπουδήποτε αλλού, να ήταν ορατή και μη διαχειρίσιμη. Ή μήπως στα ΑΕΙ ένας ιός πιο απειλητικός καραδοκεί σε μια εποχή που οι κρατούντες κάνουν τα πάντα για να ανατρέψουν το δημοκρατικό DNA της Ανώτατης Παιδείας: ο ιός της αμφισβήτησης και της αντίστασης, ο ιός της δίκαιης οργής μιας νεολαίας πολλαπλά στιγματισμένης και αδικημένης;

Περάσαμε τρία ακαδημαϊκά εξάμηνα μέσα στις συνθήκες της εξ’ αποστάσεως εκπαίδευσης. Και οι πιο ένθερμοι υποστηρικτές των δυνατοτήτων που παρέχει η τεχνολογία της τηλε-διαχείρισης (της «γνώσης», της «εργασίας», της «επικοινωνίας») είδαν πια ότι αυτό που ξετυλίγεται σε αμέτρητες ώρες στην οθόνη είναι μια προσομοίωση εκπαίδευσης.

Δεν χρειάζεται ίσως να θυμίσουμε ότι εκπαίδευση σημαίνει συμμετοχή, ανταλλαγή, ενσώματη συμπαρουσία, συνεργατική ατμόσφαιρα, συν-κίνηση και συν-αίσθηση, ενεργός αντίλογος και αμφισβήτηση, αναγνώριση του μόχθου και εκδήλωση των εναλλακτικών προοπτικών. Κοντολογίς συνθήκες εμπλοκής. Ούτε βέβαια χρειάζεται να ξαναπούμε ότι οι όποιες εφαρμογές της σύγχρονης πληροφορικής τεχνολογίας μπορούν να συμβάλλουν στην υποστήριξη της «δια ζώσης» εκπαίδευσης είναι καλοδεχούμενες.

Τα πανεπιστήμια πρέπει άμεσα να ξαναβρούν την λειτουργία που τα χαρακτηρίζει ως κοινωνικούς χώρους εκπαίδευσης, γνώσης, έρευνας και δημοκρατικής κοινωνικοποίησης. Και οι πανεπιστημιακοί με πλήρη επίγνωση της κοινωνικής τους ευθύνης πρέπει να στηρίξουν αυτήν την προοπτική.

Εξέλειπαν λοιπόν όλοι οι κίνδυνοι; Όχι! Το ζήτημα είναι ποιο επίπεδο διακινδύνευσης απαιτείται από όλους και όλες σήμερα στα ΑΕΙ και με ποιους τρόπους μπορεί να περιοριστεί.

Ξέρουμε ότι στο ΕΜΠ τα ποσοστά εμβολιασμού των φοιτητών είναι γύρω στο 80% και των διδασκομένων στο 95%. Ήδη αυτό αποτελεί υψηλή εγγύηση για την κοινότητα. Σε ένα τέτοιο ακροατήριο, σύμφωνα με τα επιστημονικώς παραδεκτά, οι πιθανότητες προσβολής είναι μικρές, οι πιθανότητες νόσησης ακόμα μικρότερες και οι πιθανότητες βαριάς νόσησης ελάχιστες. Στις συνθήκες αυτές αποτελεί λελογισμένη διακινδύνευση η απόφαση να ανοίξει το ΕΜΠ.

Όλα τα μαθήματα μπορούν να γίνουν «δια ζώσης», με τον προσδιορισμό όρων που θα μειώνουν τον συγχρωτισμό. Δεν ξεχνάμε ότι ο συγχρωτισμός είναι εξαιρετικά μεγαλύτερης έντασης στα μέσα μεταφοράς και σε πολλούς χώρους εργασίας και αγοράς. Αλλά αυτό, βεβαίως, δεν δίνει κανένα άλλοθι στην κυβέρνηση που λέει στα πανεπιστήμια απλά «ανοίξτε», χωρίς να παίρνει κανένα μέτρο ώστε αυτό να γίνει στη μέγιστη δυνατή ασφάλεια και με τρόπο ώστε να διαρκέσει το άνοιγμα. Οι κυβερνώντες αντί να λύνουν υπαρκτά προβλήματα, επιλέγουν μονίμως τη μετάθεση των ευθυνών (ειδικά στη νεολαία) και την έκδοση διαταγών και απαγορεύσεων.  Η μείωση του συγχρωτισμού μπορεί να γίνει με τρόπους που κάθε σχολή θα σχεδιάσει χωρίς να φτάσουμε σε προδιαγραφές τόσο ανέφικτες που αυτόματα θα επιβάλλουν την επιστροφή στην τηλε-εκπαίδευση.

Σε αυτή την προοπτική χρειάζεται η άμεση υποστήριξη του ΕΜΠ (συμπεριλαμβανομένου του συγκροτήματος της Πατησίων) με υγειονομικό προσωπικό και υλικό που να επιτρέπει συχνά και δωρεάν τεστ, απολυμάνσεις, ανίχνευση και ιχνηλάτηση των κρουσμάτων, με πρόσληψη έκτακτου προσωπικού (αλήθεια, τι θα γίνει με την  κυνική καταπάτηση του νόμου για την αυτόματη αντικατάσταση του προσωπικού που συνταξιοδοτείται;) καθώς και η αποκατάσταση διαύλων άμεσης και υπεύθυνης πληροφόρησης. Η διεκδίκηση για την άμεση λήψη αυτών των μέτρων είναι καθήκον της διοίκησης του ΕΜΠ και η υλοποίησή τους υποχρέωση της κυβέρνησης, για να έχουν νόημα οι διακηρύξεις για «ανοιχτό πανεπιστήμιο».

Δεν πρέπει σε καμιά  περίπτωση να γίνουμε συνένοχοι στην εκστρατεία εκφοβισμού και διακρίσεων που έχει εξαπολύσει η κυβέρνηση. Σεβόμαστε όσους φοβούνται ή νιώθουν να απειλούνται. Άλλωστε και μείς φοβόμαστε. Θα στηρίξουμε απερίφραστα τα πιο ευάλωτα μέλη της κοινότητας (και εν ανάγκη θα αναλάβουμε τις υποχρεώσεις τους) με την προϋπόθεση όμως ότι η επίκληση μιας εν γένει ευαλωτότητας δεν θα γίνει πρόσχημα για την επιστροφή στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση. Υπάρχουν τρόποι με σεβασμό στα ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα, να οριστεί ποιοι και ποιες χρειάζονται αυτή τη φροντίδα όλων μας.

Λελογισμένη διακινδύνευση, επίσης, σημαίνει να μπορούμε να συγκρίνουμε τους κινδύνους: Χρειάζεται όχι μόνο να εκτιμήσουμε τον κίνδυνο της νόσησης αλλά και τους ήδη διαφαινόμενους κινδύνους ψυχικής και σωματικής αποδιοργάνωσης (νόσησης δηλαδή) που έχει δρομολογήσει η παρατεινόμενη τηλε-«εκπαίδευση». Χρειάζεται να φροντίσουμε μια γενιά φοιτητών να ξαναβρεί επαφή με την ουσία της ανώτατης εκπαίδευσης. Χρειάζεται να ξαναβρεθούμε στους χώρους της κοινότητάς μας με τις αντιθέσεις αλλά και τις όμορφες στιγμές της συν-δημιουργίας. Χρειάζεται να ανιχνεύσουμε από κοινού τους τρόπους οργάνωσης ενός αγώνα που θα αντιταχτεί στους νόμους καταστροφής της ανώτατης εκπαίδευσης, που χωρίς ντροπή ψήφισε μια κυβέρνηση σε εποχές που οι άμεσα εμπλεκόμενοι δεν μπορούσαν να αντιδράσουν. Απέναντι σε αυτούς που θέλουν να «απεγκλωβίσουν» τη νεολαία από τα πανεπιστήμια, εμείς θέλουμε να στηρίξουμε με όλες μας τις δυνάμεις ανοιχτά πανεπιστήμια σε μια συνθήκη αλληλεγγύης, δίψας για τη γνώση και την έρευνα και ανυποχώρητης αποφασιστικότητας στην υπεράσπιση της δημοκρατικής δημόσιας ανώτατης εκπαίδευσης.

Αυτές τις μέρες είναι που θα φανεί τι λένε ποιοι και τι εννοούν, τι υπόσχονται και τι πράττουν, τι στηρίζουν και τι εμποδίζουν. Εμείς μαζί με τους φοιτητές και τις φοιτήτριές μας θα κάνουμε το ανοιχτό πανεπιστήμιο, πανεπιστήμιο ξανά!

Πανεπιστήμια ξανά;_21-9-2021

Προσθέστε το σχόλιο σας

Έλεγχος ασφαλείας *