Πανεπιστήμιο tagged posts

του Δ. Δαμίγου, Αν. Καθηγητή Ε.Μ.Π.

Αποφάσισα να γράψω για το γνωστό θέμα της παρέμβασης «Ρουβίκωνα» στο συνάδελφο Δ. Καλιαμπάκο, για προφανείς λόγους, αλλά και για ακόμη έναν. Στα Τεχνικά Χρονικά, το 1956(!), ένα αναδημοσιευμένο άρθρο του R.W. Cloues «Η ηθική του Μηχανικού είναι δυνατόν να καθορισθή;» ανέφερε για τη σχέση του Μηχανικού με το Κοινό: «….Ως επιστήμων επαγγελματίας, ο Μηχανικός υπέχει ευθύνας έναντι του κοινού και της κοινότητος, της οποίας ζωτικόν τμήμα αποτελεί και ο ίδιος. Πρέπει να προσπαθή να επεκτείνη τας γνώσεις του κοινού περί της επιστήμης του και να αποτρέπη την διάδοσιν αναληθών, αδίκων ή υπερβολικών κρίσεων αφοροσών εις ταύτην….». Αισθάνομαι, λοιπόν, διπλή υποχρέωση να τοποθετηθώ: και για το συμβάν και για τα όσα εκτός πραγματικότητας ακούγονται για το ζήτημα των υδρογονανθράκων γενικότερα.

Ας ξεκινήσουμε από τη σχέση πολιτικής και επιστήμης. Και δη της αριστερής πολιτικής. Και μιας που διανύουμε το 200ό έτος από τη γέννηση του Μαρξ, ας θυμηθούμε ότι κατά πολλούς η κύρια συμβολή του ήταν ότι συνέδεσε την κοινωνική αλλαγή με την επιστήμη, μετέτρεψε τον κοινωνικό ριζοσπαστισμό, από ηθικολογία, σε επιστήμη. Παρατηρεί κανείς, αρκετά συχνά, πόσο εύκολα παίρνει διαζύγιο η πολιτική από την επιστήμη, θεωρώντας μάλιστα ότι η προσέγγιση αυτή είναι και «αριστερή». Ας πάμε λοιπόν στο θέμα της χρήσης υδρογονανθράκων. Η άποψη ότι «δεν χρειαζόμαστε πετρέλαια γιατί έχουμε τις ΑΠΕ» είναι αντίστοιχης επιστημονικής τεκμηρίωσης και βάθους με την άποψη ότι «δεν  χρειαζόμαστε σχέδια διαχείρισης των απορριμμάτων γιατί θα κάνουμε ανακύκλωση στο 100% των απορριμμάτων». Δυστυχώς τα νούμερα καθώς και μια σειρά περιορισμοί (τεχνολογικοί και άλλοι) λένε άλλα. Όσον αφορά στους ενεργειακούς πόρους, οι εκθέσεις διεθνών οργανισμών δείχνουν πως τις επόμενες 2-3 δεκαετίες, δηλαδή στον ορατό ορίζοντα, οι ορυκτοί ενεργειακοί πόροι θα καλύπτουν πάνω από το 75% της πρωτογενούς παραγωγής ενέργειας, με την πιο συντηρητική εκτίμηση περίπου στο 60% (βλ. π.χ...

Στις 25/1/2018, πραγματοποιήθηκε στη Φιλοσοφική Σχολή του ΕΚΠΑ συνάντηση διαφόρων  Συλλόγων Μελών ΔΕΠ του ΕΚΠΑ και άλλων Πανεπιστημίων, μετά από πρόσκληση του Συλλόγου Διδακτικού Προσωπικού της Φιλοσοφικής Σχολής. Το ζητούμενο της συνάντησης υπήρξε ο σχεδιασμός ενός κοινού πλαισίου δράσης ενάντια στις νέες μισθολογικές περικοπές και στην υποχρηματοδότηση των ΑΕΙ. Στη συνάντηση αυτή, ως πρώτο βήμα, προτάθηκε να πραγματοποιηθούν Γ.Σ. στους Συλλόγους ώστε να αποφασιστεί από όλες τις Συνελεύσεις διήμερη προειδοποιητική απεργία στις 7 -8/3/2018.

Ο ΣΔΕΠ ΕΜΠ συμμετείχε στη συνάντηση και στήριξε την πρωτοβουλία. Ωστόσο, ένα πολύ δυσάρεστο γεγονός, που γνωρίζουμε όλοι, επισκίασε τις προσπάθειες που καταβάλλονταν από το Σύλλογο στην κατεύθυνση αυτή.

Στις 7 και 8/3/2018, δεκατρείς Σύλλογοι Μελών ΔΕΠ (Φιλοσοφικής ΕΚΠΑ, Θεολογικής Σχολής ΕΚΠΑ, Σχολής Θετικών Επιστημών ΕΚΠΑ, Σχολής Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού ΕΚΠΑ, Ιατρικής ΕΚΠΑ, Παιδαγωγικoύ Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης ΕΚΠΑ, Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών ΕΚΠΑ, Ιατρικής ΑΠΘ, ΕΣΔΕΠ ΑΠΘ, Παντείου Πανεπιστημίου, Πανεπιστημίου Αιγαίου, Πανεπιστημίου Πατρών και Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών), συμμετείχαν με διάφορες μορφές (απεργία ή στάσεις εργασίας) στις κινητοποιήσεις που είχαν αποφασιστεί στο πλαίσιο αυτής της συντονισμένης δράσης αλλά και της απόφασης της Ε.Γ. της ΠΟΣΔΕΠ της 1/3/2018.

Ο αγώνας απέναντι στην απαράδεκτη πολιτική της κυβέρνησης με τις νέες μειώσεις στις αποδοχές των καθηγητών Πανεπιστημίου και με τη συνεχιζόμενη υποχρηματοδότηση των ιδρυμάτων δεν κατέληξε με αυτή τη διήμερη κινητοποίηση. Τώρα άρχισε και θα είναι μακρύς και δύσκολος.

Ως Πανεπιστημιακοί Δάσκαλοι ΕΜΠ θα επιχειρήσουμε στο αμέσως επόμενο διάστημα να ξαναβρούμε τον βηματισμό μας ως Σύλλογος και να αναπτύξουμε, μαζί με όλους τους άλλους Συλλόγους ΔΕΠ, ένα κοινό μέτωπο δράσεων, διεκδικώντας:

• εφαρμογή των αποφάσεων του ΣτΕ για επαναφορά των μισθών μας στα επίπεδα του 2012 με τη νομοθέτηση ενός νέου μισθολογίου...

Τα πανεπιστήμια πληρώνουν τρομακτικά μεγάλο τίμημα στη μνημονιακή πολιτική υποσκάπτοντας και τις προοπτικές της ίδιας της χώρας. Ο κρατικός προϋπολογισμός για τα πανεπιστήμια έμεινε στα ίδια με πέρυσι επίπεδα, δηλαδή μεσοσταθμικά κατά 70% μικρότερος των προϋπολογισμών πριν την κρίση. Καμιά άλλη κοινωνική δαπάνη δεν μειώθηκε την περίοδο της κρίσης σε τέτοιο βαθμό. Οι μικρές σποραδικές «ενισχύσεις», παρουσιάζονται από την κυβέρνηση ως αντιστροφή της κατάστασης. Η πραγματικότητα όμως (η πραγματική, όχι η εικονική), είναι αντίθετη. Η σταθεροποίηση των προϋπολογισμών σε μη βιώσιμα για τα πανεπιστήμια επίπεδα (πολλά από αυτά, αδυνατούν ακόμη να πληρώσουν και τους λογαριασμούς της ΔΕΗ) σημαίνει καθημερινή υποχώρηση του επιπέδου σπουδών, παρά τις φιλότιμες προσπάθειες μεγάλου τμήματος του ανθρώπινου δυναμικού τους. Ταυτόχρονα, ένας πρόσθετος γραφειοκρατικός μηχανισμός απορρόφησης – πραγματικό «καψόνι», στο όνομα της «διαφάνειας», κάνει και τα πενιχρά αυτά κονδύλια εικονικά. Παγιδευμένα μόνιμα σε ανεπαρκείς προϋπολογισμούς, τα πανεπιστήμια ωθούνται στην πλήρη επιχειρηματικοποίηση «πουλώντας» υπηρεσίες. Αρχικά, με δίδακτρα στα μεταπτυχιακά, στη συνέχεια με οτιδήποτε άλλο μπορούν. Και όποιος επιβιώσει. Άλλωστε, ο πρόσφατος νόμος 4485/2017 για την τριτοβάθμια εκπαίδευση προετοίμασε συνειδητά αυτή την κατεύθυνση.

Η σταθεροποίηση των προϋπολογισμών σε μη βιώσιμα για τα πανεπιστήμια επίπεδα  σημαίνει καθημερινή υποχώρηση του επιπέδου σπουδών, παρά τις φιλότιμες προσπάθειες μεγάλου τμήματος του ανθρώπινου δυναμικού τους.

Η συνεχής συσσώρευση προβλημάτων στα πανεπιστήμια πήρε πρόσφατα εκρηκτική μορφή στις φοιτητικές εστίες, στις οποίες ζει σε κυριολεκτικά αβίωτες συνθήκες το πιο ευάλωτο κοινωνικά στρώμα των φοιτητών. Η προκλητική εγκατάλειψη των εστιών από την κυβέρνηση, μέσω του εποπτευόμενου ΙΝΕΔΙΒΙΜ, οδήγησε σε μια εφιαλτική κατάσταση...

Μετά από δύο και πλέον χρόνια αναμονής και τρομακτικές παλινωδίες, κατατέθηκε το πρώτο σχετικά ολοκληρωμένο σχέδιο νόμου της κυβέρνησης για την Ανώτατη Εκπαίδευση, το οποίο μοιάζει με νόμο-πλαίσιο, χωρίς να είναι, με αποτέλεσμα να ανοίγει μια σειρά ζητημάτων που περισσότερο περιπλέκονται παρά επιλύονται. Ανεξάρτητα όμως των «τεχνικών» ζητημάτων, εύλογα θα ανέμενε κάποιος ότι  ένα σχέδιο νόμου που κατατίθεται από μια κυβέρνηση με κορμό ένα κόμμα που αυτοπροσδιορίζεται ως αριστερό, θα αντανακλούσε τις διατυπωμένες θέσεις και διεκδικήσεις του αγωνιζόμενου Πανεπιστημιακού κινήματος. Εις μάτην όμως…

Κατ’ αρχάς, το σχέδιο νόμου αποδέχεται και υιοθετεί ανεπιφύλακτα το μοντέλο των τριών κύκλων σπουδών της Μπολόνια, όχι απλά ως προς το «τυπικό» σκέλος της διάρθρωσης των σπουδών (που μόνο τέτοιο δεν είναι) αλλά, κυρίως, ως προς την ουσιαστική μεταμόρφωση του πανεπιστημίου σε επιχείρηση που παρέχει πολυποίκιλες υπηρεσίες. Το μοντέλο του (καθόλου) νέου πανεπιστημίου περιλαμβάνει έναν πρώτο κύκλο σπουδών άνευ διδάκτρων (αλλά όχι δωρεάν επί της ουσίας), ένα δεύτερο, επί πληρωμή, κύκλο σπουδών («μεταπτυχιακές σπουδές») κι έναν τρίτο (εκπόνηση διδακτορικής διατριβής), πρακτικά μόνο μέσα από χρηματοδοτούμενη έρευνα. Το νέο πανεπιστήμιο που θα συντηρείται όλο και περισσότερο από την πώληση υπηρεσιών χρειάζεται και νέα πεδία «δράσης»: Κέντρα Επιμόρφωσης και Δια Βίου Μάθησης που θα παρέχουν προγράμματα επί πληρωμή, δημιουργία παραρτημάτων (επιχείρηση franchise δηλαδή…) σε άλλες χώρες, κλπ.

Ως προς το μοντέλο διοίκησης, το πάγιο αίτημα του προοδευτικού πανεπιστημιακού κινήματος για συμμετοχική δημοκρατία μετασχηματίστηκε σε … προσχηματική δημοκρατία. Ας το δούμε πιο συγκεκριμένα: στις εκλογές των μονοπρόσωπων Οργάνων υπάρχει πλήρης απουσία της φοιτητικής συμμετοχής και μια σαφώς υποτιμητική συμμετοχή (10%) όλου του λοιπού επιστημονικού, εργαστηριακού και διοικητικού προσωπικού. Τα συλλογικά όργανα διοίκησης συντίθενται στη συντριπτική τους πλειοψηφία από τα μονοπρόσωπα, με ουσιαστικά άνευ πρακτικής βαρύτητας συμμετοχή φοιτητών και λοιπού προσωπικού. Έτσι, λοιπόν, το ν/σ, με χρήση των κατάλληλων «φύλλων συκής», εμπεδώνει αυτό που ο N. 4009/2011 είχε εισάγει, δηλαδή ένα σχεδόν καθ’ ολοκληρίαν καθηγητοκεντρικό σύστημα διοίκησης...

Μετά τη μείωση της παρακράτησης των αμοιβών των μελών ΔΕΠ που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα από το 15% στο 7% με την παρ. 13(γ) του άρθρου 24 του Ν. 4386/2016, στο Σ/Ν «Ρυθμίσεις για την ανώτατη εκπαίδευση, την έρευνα και άλλες διατάξεις» που κατατέθηκε στη Νομοπαρασκευαστική Επιτροπή, ο Υπουργός Παιδείας επεφύλασσε ένα δεύτερο δώρο σε κάποιους «μπαταχτσήδες» συναδέλφους που ασκούσαν ελευθέριο επάγγελμα και δεν απέδιδαν τη σχετική παρακράτηση στους ΕΛΚΕ των Ιδρυμάτων τους.

Πιο συγκεκριμένα, με την παρ. 4 του άρθρου 76, οι οφειλές που δημιουργήθηκαν από ατομική επιχειρηματική δραστηριότητα υπόκεινται σε περαίωση και το ποσό που πρέπει να καταβληθεί για τη συντέλεσή της ανέρχεται στο 20% της συνολικής οφειλής που βεβαιώνεται επί του καθαρού εισοδήματος. Πρόκειται για διαγραφή χρέους σε ποσοστό ενδεχομένως άνω του 90%, με δεδομένο ότι η αρχικά βεβαιωμένη οφειλή αφορούσε στο ακαθάριστο εισόδημα από την άσκηση ελευθέριου επαγγέλματος, ενώ η περαίωση υπολογίζεται επί του καθαρού εισοδήματος. Παράλληλα, με την παρ. 3 του ίδιου άρθρου, παρέχεται «αμνηστία» στις διοικήσεις των ΑΕΙ και των αντίστοιχων ΕΛΚΕ που δεν έπραξαν τα δέοντα για να εισπράξουν αυτές τις οφειλές, οι οποίες ανέρχονται σε δεκάδες ή και εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ ανά Ίδρυμα.

Η ρύθμιση αυτή δεν αποτελεί απλά εμπαιγμό για τους νομοταγείς (για να τους αποδώσουμε έναν ευγενικό χαρακτηρισμό) συναδέλφους που κατέβαλαν ως όφειλαν τη σχετική παρακράτηση τόσα χρόνια, αλλά δείγμα γραφής μιας αήθους συμπεριφοράς που εξυπηρετεί κυνικά φαινόμενα διαπλοκής.

Εδώ δεν χωράνε μισόλογα. Σιωπή σημαίνει συνενοχή.

“Αριστερό” δώρο;!