Πανεπιστήμιο tagged posts

Μετά από δύο και πλέον χρόνια αναμονής και τρομακτικές παλινωδίες, κατατέθηκε το πρώτο σχετικά ολοκληρωμένο σχέδιο νόμου της κυβέρνησης για την Ανώτατη Εκπαίδευση, το οποίο μοιάζει με νόμο-πλαίσιο, χωρίς να είναι, με αποτέλεσμα να ανοίγει μια σειρά ζητημάτων που περισσότερο περιπλέκονται παρά επιλύονται. Ανεξάρτητα όμως των «τεχνικών» ζητημάτων, εύλογα θα ανέμενε κάποιος ότι  ένα σχέδιο νόμου που κατατίθεται από μια κυβέρνηση με κορμό ένα κόμμα που αυτοπροσδιορίζεται ως αριστερό, θα αντανακλούσε τις διατυπωμένες θέσεις και διεκδικήσεις του αγωνιζόμενου Πανεπιστημιακού κινήματος. Εις μάτην όμως…

Κατ’ αρχάς, το σχέδιο νόμου αποδέχεται και υιοθετεί ανεπιφύλακτα το μοντέλο των τριών κύκλων σπουδών της Μπολόνια, όχι απλά ως προς το «τυπικό» σκέλος της διάρθρωσης των σπουδών (που μόνο τέτοιο δεν είναι) αλλά, κυρίως, ως προς την ουσιαστική μεταμόρφωση του πανεπιστημίου σε επιχείρηση που παρέχει πολυποίκιλες υπηρεσίες. Το μοντέλο του (καθόλου) νέου πανεπιστημίου περιλαμβάνει έναν πρώτο κύκλο σπουδών άνευ διδάκτρων (αλλά όχι δωρεάν επί της ουσίας), ένα δεύτερο, επί πληρωμή, κύκλο σπουδών («μεταπτυχιακές σπουδές») κι έναν τρίτο (εκπόνηση διδακτορικής διατριβής), πρακτικά μόνο μέσα από χρηματοδοτούμενη έρευνα. Το νέο πανεπιστήμιο που θα συντηρείται όλο και περισσότερο από την πώληση υπηρεσιών χρειάζεται και νέα πεδία «δράσης»: Κέντρα Επιμόρφωσης και Δια Βίου Μάθησης που θα παρέχουν προγράμματα επί πληρωμή, δημιουργία παραρτημάτων (επιχείρηση franchise δηλαδή…) σε άλλες χώρες, κλπ.

Ως προς το μοντέλο διοίκησης, το πάγιο αίτημα του προοδευτικού πανεπιστημιακού κινήματος για συμμετοχική δημοκρατία μετασχηματίστηκε σε … προσχηματική δημοκρατία. Ας το δούμε πιο συγκεκριμένα: στις εκλογές των μονοπρόσωπων Οργάνων υπάρχει πλήρης απουσία της φοιτητικής συμμετοχής και μια σαφώς υποτιμητική συμμετοχή (10%) όλου του λοιπού επιστημονικού, εργαστηριακού και διοικητικού προσωπικού. Τα συλλογικά όργανα διοίκησης συντίθενται στη συντριπτική τους πλειοψηφία από τα μονοπρόσωπα, με ουσιαστικά άνευ πρακτικής βαρύτητας συμμετοχή φοιτητών και λοιπού προσωπικού. Έτσι, λοιπόν, το ν/σ, με χρήση των κατάλληλων «φύλλων συκής», εμπεδώνει αυτό που ο N. 4009/2011 είχε εισάγει, δηλαδή ένα σχεδόν καθ’ ολοκληρίαν καθηγητοκεντρικό σύστημα διοίκησης...

Μετά τη μείωση της παρακράτησης των αμοιβών των μελών ΔΕΠ που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα από το 15% στο 7% με την παρ. 13(γ) του άρθρου 24 του Ν. 4386/2016, στο Σ/Ν «Ρυθμίσεις για την ανώτατη εκπαίδευση, την έρευνα και άλλες διατάξεις» που κατατέθηκε στη Νομοπαρασκευαστική Επιτροπή, ο Υπουργός Παιδείας επεφύλασσε ένα δεύτερο δώρο σε κάποιους «μπαταχτσήδες» συναδέλφους που ασκούσαν ελευθέριο επάγγελμα και δεν απέδιδαν τη σχετική παρακράτηση στους ΕΛΚΕ των Ιδρυμάτων τους.

Πιο συγκεκριμένα, με την παρ. 4 του άρθρου 76, οι οφειλές που δημιουργήθηκαν από ατομική επιχειρηματική δραστηριότητα υπόκεινται σε περαίωση και το ποσό που πρέπει να καταβληθεί για τη συντέλεσή της ανέρχεται στο 20% της συνολικής οφειλής που βεβαιώνεται επί του καθαρού εισοδήματος. Πρόκειται για διαγραφή χρέους σε ποσοστό ενδεχομένως άνω του 90%, με δεδομένο ότι η αρχικά βεβαιωμένη οφειλή αφορούσε στο ακαθάριστο εισόδημα από την άσκηση ελευθέριου επαγγέλματος, ενώ η περαίωση υπολογίζεται επί του καθαρού εισοδήματος. Παράλληλα, με την παρ. 3 του ίδιου άρθρου, παρέχεται «αμνηστία» στις διοικήσεις των ΑΕΙ και των αντίστοιχων ΕΛΚΕ που δεν έπραξαν τα δέοντα για να εισπράξουν αυτές τις οφειλές, οι οποίες ανέρχονται σε δεκάδες ή και εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ ανά Ίδρυμα.

Η ρύθμιση αυτή δεν αποτελεί απλά εμπαιγμό για τους νομοταγείς (για να τους αποδώσουμε έναν ευγενικό χαρακτηρισμό) συναδέλφους που κατέβαλαν ως όφειλαν τη σχετική παρακράτηση τόσα χρόνια, αλλά δείγμα γραφής μιας αήθους συμπεριφοράς που εξυπηρετεί κυνικά φαινόμενα διαπλοκής.

Εδώ δεν χωράνε μισόλογα. Σιωπή σημαίνει συνενοχή.

“Αριστερό” δώρο;!

Δυο χρόνια πέρασαν από τις τελευταίες εκλογές του Συλλόγου ΔΕΠ ΕΜΠ και της ΠΟΣΔΕΠ. Το ΕΜΠ μόλις είχε βγει νικηφόρα (αλλά ματωμένο) από τη σκληρή μάχη για την απόκρουση των διαθεσιμοτήτων-απολύσεων των μισών υπαλλήλων του. Σε αυτή τη  σκληρή μάχη επιβίωσης συγκροτήθηκε το μέτωπο των δυνάμεων που υπερασπίστηκε το «κοινό μας σπίτι», μακριά από παλιούς διαχωρισμούς (αν και οι «Λακεδαιμόνιοι» δεν έλειψαν, δυστυχώς…). Την ίδια περίοδο, μια πολιτική αλλαγή που αμφισβητούσε τον μονόδρομο της αέναης λιτότητας  που τα μνημόνια εμμονικά επιβάλλουν, έσπερνε ένα αέρα αισιοδοξίας στην ελληνική κοινωνία.

…Μη βαδίζεις μπροστά μου γιατί μπορεί να μην σε ακολουθήσω. Μη βαδίζεις πίσω μου γιατί μπορεί να μη σε οδηγήσω. Βάδιζε πλάι μου και γίνε ο σύντροφός μου…

Και σήμερα; Σήμερα που δυνάμεις που επαγγέλονταν μια άλλη πορεία για τον τόπο βρίσκονται στο τιμόνι της εφαρμογής των ίδιων συνταγών; Υπάρχει ελπίδα για τον τόπο; Είμαστε υποχρεωμένοι να ξεκινήσουμε από αυτό, γιατί η συζήτηση για τις προοπτικές του ελληνικού πανεπιστημίου έχει ως οριακή συνθήκη την πορεία της ελληνικής κοινωνίας.

Οι Πανεπιστημιακοί Δάσκαλοι ΕΜΠ μοιράζονται διαφορετικές εκτιμήσεις και απόψεις για το πώς φτάσαμε ως εδώ και τι πρέπει να γίνει από εδώ και μπρος, όπως κάθε ζωντανός χώρος σκέψης και δράσης, αλλά συμφωνούμε σε δυο βασικές διαπιστώσεις, καθοριστικής σημασίας.

Πρώτον, ο δρόμος που μας προτείνουν, όχι μόνο δε συνιστά διέξοδο, αλλά απεναντίας είναι δρόμος ολοκληρωτικής καταστροφής των παραγωγικών και πνευματικών δυνάμεων της χώρας. Ας ακούσουμε τους ίδιους τους «σωτήρες». Ο Τόμσεν δηλώνει ότι η χώρα θα επιστρέψει σε προ κρίσης επίπεδα ανεργίας μετά από 20 χρόνια (!). Το ΔΝΤ δηλώνει ότι το δημόσιο χρέος θα βρίσκεται το 2060 στο 270% του ΑΕΠ και ότι ούτε πλεονάσματα του 3,5% για 10 χρόνια δεν επαρκούν για την εξυπηρέτηση του χρέους. Αυτό που εξυφαίνεται συστηματικά για τον τόπο είναι η εφιαλτική προοπτική μιας μόνιμης κατάστασης παρακμής και επιτροπείας...

Στις 11.01.17, η Σύγκλητος του ΕΜΠ παραχώρησε συνέντευξη τύπου με σκοπό να ενημερώσει την ελληνική κοινωνία για την τραγική οικονομική πραγματικότητα του Ιδρύματος, μετά από τις διαρκώς μειούμενες, από το 2009 έως σήμερα, κρατικές επιχορηγήσεις.

Διερωτήθηκε άραγε το Υπουργείο ποιο ήταν το τίμημα που πλήρωσε (και πληρώνει) το ΕΜΠ, και προφανώς και τα υπόλοιπα Πανεπιστήμια της χώρας, στο επίπεδο της εκπαίδευσης και της έρευνας εξαιτίας της αναιμικής χρηματοδότησης όλα αυτά τα χρόνια;

Σε απάντηση της συνέντευξης αυτής, στις 12.01.17, το Υπ. Παιδείας εξέδωσε Δελτίο Τύπου, στο οποίο θα περιμέναμε, όπως μας έχουν συνηθίσει τα τελευταία χρόνια άλλωστε, να μας υπενθυμίσει την ανάγκη υλοποίησης των δεσμεύσεων που απορρέουν από τις μνημονιακές υποχρεώσεις της χώρας κ.λπ. κ.λπ. (απεκδυόμενο φυσικά κάθε ευθύνης και για την υπογραφή των δεσμεύσεων και για τα αποτελέσματα των εφαρμοζόμενων πολιτικών). Ωστόσο, το Υπουργείο προχώρησε αυτή τη φορά ένα βήμα παραπάνω αναφέροντας στο Δελτίο Τύπου ότι «…προκαλούν εύλογες απορίες οι δραματικοί τόνοι που χρησιμοποιήθηκαν …».

Πρόκειται για διαζύγιο με την πραγματικότητα ή περισσό θράσος; Γιατί πώς αλλιώς μπορεί να εξηγηθεί μια τέτοια απάντηση όταν:

• Η κρατική επιχορήγηση, σε σχέση με το 2009, έχει μειωθεί κατά 70% περίπου.
• Οι πάγιες ανάγκες λειτουργίας του ΕΜΠ (ηλεκτρισμός, θέρμανση, τηλεπικοινωνίες, κ.λπ.) υπερβαίνουν τον προϋπολογισμό (αποτελούν το 130% της κρατικής επιχορήγησης!).
• Το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων έχει συρρικνωθεί κατά 90% περίπου, στο μισό των απαιτούμενων δαπανών συντήρησης των εγκαταστάσεων. Για νέο έργο, ούτε λόγος!
• Η επιχορήγηση των μεταπτυχιακών προγραμμάτων σπουδών έχει μηδενιστεί. Τιμωρία, για το γεγονός ότι το ΕΜΠ επιμένει να παρέχει δωρεάν τη μεταπτυχιακή φοίτηση;

Και αυτά είναι μόνο ορισμένα από τα στοιχεία που αποδεικνύουν, με αδιαμφισβήτητο τρόπο, την εφιαλτική κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει το Ίδρυμα.

Ακόμη πιο ενοχλητικό είναι το γεγονός ότι το Υπουργείο επιχε...

Τα πανεπιστήμια στροβιλίζονται στη δίνη της κρίσης, όπως και ολόκληρη η ελληνική κοινωνία. Ίσως, μάλιστα, να βρίσκονται εγγύτερα από κάθε άλλο τομέα του κοινωνικού κράτους στο κέντρο της τρομακτικής αυτής περιδίνησης, μιας που οι προϋπολογισμοί τους έχουν περικοπεί κατά 70-80%, ποσοστό πολλαπλάσιο της αντίστοιχης μείωσης του ΑΕΠ. Τα πανεπιστήμια, τα κέντρα μόρφωσης της ελληνικής νεολαίας και θερμοκοιτίδες ενός καλύτερου αύριο για τη χώρα, αντιμετωπίστηκαν από τους δανειστές – επικυρίαρχους και από τις μνημονιακές κυβερνήσεις ως περιττή πολυτέλεια. Σήμερα, βρίσκονται σε συνεχή πτωτική πορεία, αντιμέτωπα με πολλαπλά προβλήματα επιβίωσης, που είναι αδύνατον να λυθούν από το περίσσευμα φιλοτιμίας και αίσθησης καθήκοντος του διδακτικού προσωπικού και των εργαζομένων τους.

Η σημερινή κυβέρνηση έχει δώσει πια πολλά δείγματα γραφής για την πολιτική της στα πανεπιστήμια, και δια των πράξεων και δια των παραλείψεων της.

• Η κυβέρνηση μοιάζει να εγκαταλείπει τα πανεπιστήμια στο έλεος της αδυσώπητης οικονομικής δυσπραγίας. Φράσεις, όπως «να μείνει η παιδεία εκτός μνημονίου γιατί προετοιμάζει το μέλλον της χώρας» έχουν αποσυρθεί ακόμη και από τη ρητορική της κυβέρνησης. Στο οικονομικό ζήτημα, εκεί που εμφανίζεται απογυμνωμένη από μακιγιάζ κάθε πολιτική, τα πράγματα είναι ξεκάθαρα. Οι δαπάνες παραμένουν σταθερά κάτω από τις στοιχειώδεις λειτουργικές ανάγκες των πανεπιστημίων, δηλαδή κάτω από το επίπεδο επιβίωσης. Ακόμη και στο θέμα των μισθών, στο οποίο υπάρχει τελεσίδικη απόφαση του ΣτΕ για επιστροφή στο επίπεδο του 2012, η κυβέρνηση αρνείται να κάνει αυτό που η ίδια υλοποίησε στην αντίστοιχη περίπτωση των δικαστικών. Αντ’ αυτού δηλώνει ότι ψάχνει να βρει τη «μαγική φόρμουλα» ώστε να «δώσει αυξήσεις» στα μέλη ΔΕΠ, αν και το συνολικό κόστος των ειδικών μισθολογίων θα πρέπει να παραμείνει «δημοσιονομικά ουδέτερο», σύμφωνα με το Μνημόνιο, δηλαδή παγωμένο.
• Οι αναπόδραστες συνέπειες αυτής της πραγματικότητας γίνεται προσπάθεια ...