Δεν είμαστε μόνο για να μετριόμαστε με τις δημοσιεύσεις μας. Δεν μας δίνουν αξία μόνο οι έρευνες που κάνουμε παρότι θεωρούμε πολύτιμο ότι πασχίζουμε να κινητοποιούνται από τις ανάγκες των πολλών και όχι από την επιθετική βουλιμία των λίγων. Νιώθουμε ότι πάνω απ’ όλα καθημερινά κρινόμαστε από την  κοινωνία και τους φοιτητές και τις φοιτήτριές μας. Εκεί μετριόμαστε.

Γι’ αυτό για μας το Πολυτεχνείο του 73 δεν είναι απλά μια ιστορική αναφορά, μια ευσεβής μόνο ανάμνηση παρότι και τέτοιες στάσεις έχουν τη σημασία τους σε εποχές σαν την δική μας που όλα ξεχνιούνται και όλα πλαστογραφούνται. Νιώθουμε το Πολυτεχνείο σαν να μας έπλασε. Σαν να μας πρόσφερε τη δυνατότητα και το χρέος μαζί να ζούμε και να δημιουργούμε σε ένα δημοκρατικό Πανεπιστήμιο. Ξέρουμε πως την ελευθερία, τη συνεργατικότητα και την κοινωνική στράτευση στη δημοκρατία πρέπει να την κερδίζουμε κάθε μέρα. Απέναντι σε εκείνους στους οποίους ελευθερία σημαίνει την ανεμπόδιστη εκμετάλλευση ανθρώπων και της φύσης, συνεργασία σημαίνει την υπαγωγή της εργασίας στους στόχους της κερδοφορίας, και δημοκρατία σημαίνει να λες τη γνώμη σου αρκεί να μην ξεφεύγεις από τις επικρατούσες νόρμες.

Το Πολυτεχνείο του 73 πράγματι μας έφτιαξε. Σ’ αυτό χρωστάμε τη δύναμη του Δημόσιου Πανεπιστήμιου να αντιστέκεται και να δημιουργεί. Σ’ αυτό χρωστάμε την προσωπική μας και τη συλλογική μας στράτευση στην υπεράσπιση της Ανώτατης Παιδείας ως δημόσιο αγαθό. Σ’ αυτό χρωστάμε τον αέρα που αναπνέουμε ως δάσκαλοι, ως ερευνητές και ως ενεργοί πολίτες.

Όμως, χωρίς την ώθηση του αγώνα που κάποιοι και κάποιες έδωσαν εκείνες τις μέρες του Νοέμβρη ξέρουμε ότι οι καθημερινές μας προσπάθειες θα συναντούσαν ανυπέρβλητα σχεδόν εμπόδια. Το Πολυτεχνείο του 73 πράγματι μας έφτιαξε. Σ’ αυτό χρωστάμε τη δύναμη του Δημόσιου Πανεπιστήμιου να αντιστέκεται και να δημιουργεί. Σ’ αυτό χρωστάμε την προσωπική μας και τη συλλογική μας στράτευση στην υπεράσπιση της Ανώτατης Παιδείας ως δημόσιο αγαθό. Σ’ αυτό χρωστάμε τον αέρα που αναπνέουμε ως δάσκαλοι, ως ερευνητές και ως ενεργοί πολίτες. Κάποιοι και κάποιες από μας άλλωστε βρέθηκαν εκείνες τις μέρες εκεί, στην ταραγμένη έξαψη ενός αγώνα γεμάτου αισιοδοξία παρά τη σκοτεινιά των καιρών...

Την Πέμπτη 31.08.23, πραγματοποιήθηκε επέμβαση της αστυνομίας στην Πολυτεχνειούπολη Ζωγράφου και γεγονότα που δύσκολα μπορεί να πιστέψει όποιος δεν τα έζησε από κοντά. Μεσημεριάτικα, εν ώρα εξετάσεων, υπήρξε κυριολεκτικά επιδρομή ΜΑΤ και εποχούμενων αστυνομικών των Ομάδων ΔΙΑΣ και ΔΕΛΤΑ στην Πολυτεχνειούπολη, συλλήψεις φοιτητών που κάθονταν στο κυλικείο της ΣΕΜΦΕ, συλλήψεις Υ.Δ. που βγήκαν από τα εργαστήριά τους για να δουν τι συμβαίνει, συλλήψεις διερχόμενων φοιτητών με μηχανές, ακόμη και τραυματισμός φοιτήτριας από μοτοσικλετιστή της Ομάδας ΔΕΛΤΑ έξω από τη Βιβλιοθήκη. Αδιανόητες καταστάσεις, με την Κυβέρνηση και τη Διοίκηση του ΕΜΠ να έχουν σοβαρότατες ευθύνες.

Ερωτάμε: Ποιος αναλαμβάνει την ευθύνη για όσα έγιναν και όσα απαράδεκτα ακολούθησαν; Έχει μείνει μια στάλα λογικής και ψυχραιμίας, ένα ίχνος πρόβλεψης για το τι μπορεί να προκύψει από θερμοκέφαλες ενέργειες;

Το ΕΜΠ χρειάζεται ηρεμία για να μπορεί να λειτουργήσει.

Ας συνέλθουν όλοι, πριν τα χειρότερα γίνουν μη αντιστρεπτά.

Παιχνίδι με τη φωτιά

Ποιος γονιός δε δάκρυσε ακούγοντας το «πάρε με όταν φτάσεις» από το στόμα των νέων που διαμαρτύρονται για τη φριχτή τραγωδία των Τεμπών; Ποιος εργαζόμενος δεν ανατρίχιασε βλέποντας πόσο κυνικά το κέρδος των λίγων θυσιάζει την ασφάλεια και τη ζωή τελικά των πολλών; Και ποιος πανεπιστημιακός δεν ένιωσε πόσο η καταστροφή και η εκποίηση των δημόσιων αγαθών (και η παιδεία είναι ένα από αυτά) γι’ άλλη μια φορά αποδεικνύεται καταστροφή της κοινωνίας της ίδιας;
Με σεβασμό και εκτίμηση στεκόμαστε μπροστά στους αγώνες της νεολαίας των φοιτητών και των φοιτητριών μας. Με οργή ενώνουμε τη φωνή μας και τον αγώνα μας με όλους αυτούς που αξιώνουν δικαιοσύνη και καταλογισμό των ευθυνών σε εκείνους που απαξιώνουν τον κοινό πλούτο και καταπατούν θεμελιώδη δικαιώματα.
Είναι δυνατόν σε μια τέτοια στιγμή κάποιοι να επιχειρούν να ακυρώσουν τις κινητοποιήσεις του φοιτητικού κόσμου στο όνομα της διατήρησης της εκπαιδευτικής κανονικότητας; Είναι δυνατόν να εισηγούνται τη διεξαγωγή διαδικτυακών μαθημάτων για να παρακάμψουν τις αποφάσεις αγώνα των φοιτητικών συλλόγων για την τραγωδία των Τεμπών τη στιγμή που η κοινωνία οργισμένη και σοκαρισμένη ζητά δικαιοσύνη;
Ως Πανεπιστημιακοί Δάσκαλοι, με πλήρη συναίσθηση της ευθύνης μας, δηλώνουμε στο πλευρό των φοιτητών μας. Και τους διαβεβαιώνουμε ότι όποιες και να υπάρξουν εκπαιδευτικές απώλειες (ήσσονος σημασίας θέμα βέβαια μπροστά στη φρίκη των ημερών) θα τις φροντίσουμε. Με αλληλεγγύη και πείσμα η ελπίδα θα νικήσει.

Στιγμές Ευθύνης_14-3-2023

Οι Πανεπιστημιακοί Δάσκαλοι ΕΜΠ εκφράζουμε την οδύνη μας για τον άδικο χαμό τόσων ανθρώπων, στην πλειονότητά τους νέων, στην ανείπωτη τραγωδία των Τεμπών και ενώνουμε τη φωνή μας με όλες και όλους για τη σε βάθος διερεύνηση των αιτιών και την άμεση και δίκαιη απόδοση ευθυνών.

Παγωμένοι, όπως όλες και όλοι, από το τραγικό σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη παρακολουθούμε τη συζήτηση για τις αιτίες, που «κατά μεγάλο ποσοστό οφείλονται σε ανθρώπινο λάθος», όπως έσπευσε να δηλώσει ο πρωθυπουργός, πριν «μαζευτεί», συνειδητοποιώντας ότι αυτή τη φορά το πλήγμα είναι τόσο βαρύ που τέτοιες δηλώσεις μπορούν να πυροδοτήσουν μια ανεξέλεγκτη οργή. Καταθέτουμε κάποιες σκέψεις, μιας που η σιωπή κάνει ακόμη πιο ασφυκτική την αίσθηση αδικίας για τα θύματα.

Όσον αφορά στο «ανθρώπινο λάθος»¹, ένα σύστημα ασφάλειας που είναι βασισμένο στην παραδοχή ανυπαρξίας του ανθρώπινου λάθους είναι απλούστατα εκ βάθρων λανθασμένο, αυτοαναιρούμενο και βαθιά αναξιόπιστο. Αντίθετα, σύμφωνα με τις θεμελιώδεις αρχές σχεδιασμού των συστημάτων ασφάλειας, το «ανθρώπινο λάθος» ενεργοποιεί, φέρνει στο προσκήνιο, τα ήδη προϋπάρχοντα εγγενή κενά ασφαλείας² του ίδιου του συστήματος/διαδικασίας (π.χ. προτεραιότητες ασφάλειας, επίπεδο εκπαίδευσης, επίβλεψη, πρότυπα επικοινωνίας, λανθασμένες διοικητικές αποφάσεις, κ.ά.). Τα ατυχήματα στην Bopal, στο Chernobyl και Three Mile Island, στα διαστημικά λεωφορεία Challenger και Columbia, στην πλατφόρμα Piper Alpha, στην γέφυρα Tacoma Narrows συγκλόνισαν τον κόσμο. Η επιστήμη στράφηκε στη συστημική αντιμετώπιση της ασφάλειας³, πολύ πέραν της εύκολης χρέωσης στο «ανθρώπινο λάθος», και στη δραστική αλλαγή των διαδικασιών ελέγχου και ασφάλειας.

Αν αυτά πια είναι γνωστά σε επίπεδο θεμελιώδους επιστημονικής ανάλυσης προβλημάτων ασφάλειας σε πολύπλοκα συστήματα, αυτό που πονάει περισσότερο στην περίπτωση των Τεμπών είναι ότι το σιδηροδρομικό δίκτυο στην Ελλάδα είναι σχετικά απλό και ότι η τραγωδία προκλήθηκε, όχι από κάποιο απίθανο και απρόβλεπτο ευθυγραμμισμό στα κενά ασφαλείας των επιβεβλημένων πολλαπλών φραγμών παρεμπόδισης σφαλμάτων, αλλά από την πλέον προφανή συνθήκη ατυχήματος: την κίνηση δύο συρμών στην ίδια γραμμή αντίθετα και μάλιστα για 12 λεπτά...

1973: Η δικτατορία σκέφτεται μια «οριστική λύση» για τα προβλήματα που της δημιουργεί διαχρονικά το φοιτητικό κίνημα. Διορίζει προέδρους των φοιτητικών συλλόγων, δημιουργεί μια καθεστωτική ΕΦΕΕ και απομακρύνει με υποχρεωτική στράτευση τους συνδικαλιστές φοιτητές από τα αμφιθέατρα. Η συνέχεια είναι γνωστή. Ήταν η σπίθα που γέννησε την εξέγερση του Πολυτεχνείου.

50 χρόνια μετά, κάποιοι επιμένουν στον ίδιο δρόμο της «οριστικής λύσης». Ένα από τα πλέον σκοτεινά σημεία του Νόμου Κεραμέως είναι η προσπάθεια κατάργησης των φοιτητικών συλλόγων και η αντικατάστασή τους από μια παράλληλη δομή που θα τους «εκπροσωπεί». Ηλεκτρονικές εκλογές, λοιπόν, από τον Πρύτανη, με υποψηφιότητες στο γραφείο του και εφορευτική επιτροπή στην ευθύνη του! Το «επιχείρημα» που χρησιμοποιήθηκε από τη σημερινή κυβέρνηση στηρίζεται στη συστηματικά καλλιεργημένη εικόνα ότι οι φοιτητικοί σύλλογοι δεν εκφράζουν τίποτε άλλο παρά μια οικτρή μειοψηφία – ξεχνώντας, βέβαια, ότι  η ίδια κυβερνά με το 25% επί του συνόλου – και, επομένως, μόλις η κυβέρνηση δώσει την ευκαιρία στους φοιτητές και στις φοιτήτριες να «απελευθερωθούν» από τη δράση των μειοψηφιών ασμένως θα το κάνουν.

Τα πράγματα δεν εξελίχθηκαν έτσι. Καθόλου μάλιστα. Οι φοιτητές γύρισαν την πλάτη στο σχέδιο και έδωσαν μια ηχηρή, μια εκκωφαντική απάντηση στην προσπάθεια χειραγώγησης. Στις 8 από τις 9 Σχολές του ΕΜΠ ματαιώθηκαν οι εκλογές (σε τρεις Σχολές – Πολιτικοί, Αρχιτέκτονες, Μεταλλειολόγοι – δεν υπήρξαν καθόλου υποψήφιοι, στις άλλες Σχολές οι υποψήφιοι ήταν από 1-3, ενώ δεν βρέθηκαν καν φοιτητές για την εφορευτική επιτροπή). Στη ΣΕΜΦΕ που έγιναν οι εκλογές, παρά τις κραυγαλέες και απαράδεκτες παρεμβάσεις στο φοιτητικό σώμα, τα αποτελέσματα ήταν επίσης πενιχρά, πολύ περισσότερο για να μπορέσουν να προβληθούν ως ένα ποθητό αντιπαράδειγμα. Η διοίκηση του ΕΜΠ υπήρξε επισπεύδουσα στην προσπάθεια  εφαρμογής του απαράδεκτου Νόμου. Κι όχι μόνο αυτό, στη συνέχεια προσπάθησε να «ερμηνεύσει» το αποτέλεσμα με νέα παρέμβαση, αν δεν επιχείρησε να «μαλώσει» τους φοιτητές γιατί δεν συμπεριφέρθηκαν κατά παραγγελία...