Μηνιαία Αρχεία Οκτώβριος 2012

Κι εμείς ονειρευόμαστε ένα Πολυτεχνείο με υψηλή ποιότητα εκπαίδευσης και έρευνας. Και καθημερινά μοχθούμε γι’ αυτό απέναντι σε συνθήκες εξαιρετικά αντίξοες. Δεν ευχόμαστε όμως ένα καλύτερο μέλλον, έτσι θολά και αόριστα, ξεχνώντας ότι ζούμε σε μια κοινωνία που οι κυβερνώντες και οι εταίροι τους τη σπρώχνουν όλο και περισσότερο στην εξαθλίωση. Ξέρουμε ότι η Παιδεία ως δύναμη αντίστασης, κριτικής και προόδου μπορεί να υπάρξει μόνο αν την υπερασπιστούμε απέναντι στους αυταρχικούς αναμορφωτές της και τους «εισπράκτορές» τους. Πώς μπορεί κανείς να μιλά για ποιότητα αν δεν στέκεται απέναντι σ’ αυτούς που έφτασαν να επιχειρήσουν τη δήμευση της περιουσίας των ΑΕΙ, έχοντας ήδη λοιδορήσει και εξαθλιώσει οικονομικά τους δασκάλους της κι έχοντας σχεδιάσει για τους διδασκόμενους το ρόλο του πελάτη-καταναλωτή;

Κι εμείς μιλάμε για τη δημοκρατία. Αυτήν που πλαστογραφούν καθημερινά οι κρατούντες με τη δύναμη των ΜΜΕ, των τραπεζών και των μηχανισμών καταστολής. Και στο όνομα της δημοκρατίας εκείνης που καταστρέφεται στην απόλυτη αναντιστοιχία προεκλογικών εξαγγελιών και μετεκλογικών πράξεων, εκείνης που ακυρώνεται στην κατάργηση κάθε συμμετοχής των πολιτών σε αποφάσεις καθοριστικές για τη ζωή τους, είναι που αγωνιζόμαστε ενάντια στην εγκατάσταση μιας ολιγαρχικής και ανεξέλεγκτης διοίκησης στο ΕΜΠ. Σύσσωμοι οι φορείς της πανεπιστημιακής κοινότητας, όργανα ακαδημαϊκά και συνδικαλιστικά όλων των επιπέδων και υποκειμένων της εκπαίδευσης, αντιστάθηκαν στην ακύρωση της δημοκρατικής αυτοδιοίκησης. Στο όνομα της δημοκρατίας αρνούμαστε τις ψευδεπίγραφες εκλογές που θέλουν να νομιμοποιήσουν διοικητικά όργανα μη αιρετά και μη υπόλογα στην κοινότητα που διοικούν. Και αν επιχειρούμε να δείξουμε τον έσχατο εξευτελισμό της διαδικασίας με την ηλεκτρονική ψήφο είναι μόνο για να αποδείξουμε ότι εκείνοι που δοκιμάζουν να αλώσουν το σημερινό Πανεπιστήμιο είναι αδίστακτοι. Θα φτάσουν, το βλέπουμε, να διορίσουν σε κάποια ΑΕΙ ακόμη και τα μέλη που ο νόμος προέβλεπε να εκλεγούν...

Η Πολυτεχνειακή κοινότητα έστειλε ένα ακόμα ηχηρό μήνυμα αντίστασης στο Νόμο Διαμαντοπούλου και τη μεταμφίεσή του. Οι υποψηφιότητες που κατατέθηκαν (κακήν κακώς και την τελευταία στιγμή, υπό τον φόβο ότι δεν θα συμπληρωθεί καν ο απαραίτητος αριθμός υποψηφίων) περιορίστηκαν κυρίως σε γνωστούς υποστηρικτές κάθε κίνησης που εκπορεύεται από την κυβέρνηση, κάποιοι από αυτούς με ακραίες και επικίνδυνες απόψεις. Η συντριπτική πλειοψηφία των άξιων συναδέλφων, όλων των χώρων, που θα μπορούσαν εύλογα να διεκδικήσουν έναν ρόλο δημοκρατικής διοίκησης στο Ίδρυμα, κρατήθηκε μακριά από τη διαδικασία συγκρότησης του Συμβουλίου Ιδρύματος, αρνούμενη να νομιμοποιήσει με τη συμμετοχή της κάτι στο οποίο διαφωνεί και ως προς το περιεχόμενο και ως προς τον τρόπο που επιβάλλεται.

Θα αντισταθούμε στο (μεγάλο) πειρασμό να σχολιάσουμε προσωπικά τις υποψηφιότητες. Έτσι κι αλλιώς, αυτό που κυρίως έχει σημασία είναι η κίνηση και όχι το «περιτύλιγμά» της. Δηλαδή, η περιφρονητική συμπεριφορά έναντι των συλλογικών οργάνων (όλων των συνδικαλιστικών φορέων του ΕΜΠ, της Συγκλήτου, των σχολών κλπ) και η πρόθυμη και υπάκουη στήριξη των κυβερνητικών επιλογών με το Νόμο που καταστρέφει το Δημόσιο Πανεπιστήμιο. Οι συνάδελφοι δεν πήραν το μήνυμα ούτε καν από τις δέκα (!) μέχρι τώρα παραιτήσεις των μελών της Εφορευτικής Επιτροπής, όλες με αιτιολογικό παραίτησης ενάντια στο Νόμο. Μάλλον, επιλέγουν να κλείσουν τα αυτιά τους. Έχουν αποφασίσει να μας διοικήσουν «με το ζόρι».

Θα πρέπει να κάνουν υπομονή. Και αυτοί και η κυβέρνηση. Το μήνυμα που εστάλη με τις υποψηφιότητες θα γίνει ακόμη πιο καθαρό στις επόμενες ημέρες. Στο Πολυτεχνείο της επιστήμης και της έρευνας, αλλά και της δημοκρατίας και των αγώνων, «μπότα» δεν θα επιβληθεί. Ο αντιδημοκρατικός και αντιεκπαιδευτικός Νόμος δεν θα περάσει.

Η κυβέρνηση εγκαταλείπει τα πανεπιστήμια στη δίνη της κρίσης. Ακρωτηριάζει στο 1/3 τους προϋπολογισμούς των πανεπιστημίων καθιστώντας αδύνατη την κάλυψη αναγκαίων για τη λειτουργία τους δαπανών. Εξουθενώνει τους πανεπιστημιακούς μισθολογικά, αφού πρώτα τους διασύρει στην κοινωνία, συλλήβδην, ως ανίκανους ή/και διεφθαρμένους. Προωθεί, με προκλητική αγνόηση της πανεπιστημιακής κοινότητας, την κατάργηση τμημάτων, σχολών ή ακόμη και ολόκληρων πανεπιστημίων. Εξαφανίζει τα αποθεματικά των πανεπιστημίων μέσω του PSI και δημεύει την ακίνητη περιουσία τους μέσω της μεταφοράς της στο ΤΑΙΠΕΔ.

Ίσως, όμως, είμαστε υπερβολικοί. Υπάρχει ένα πράγμα για το οποίο η κυβέρνηση κόπτεται, φροντίζει σχολαστικά, δεν αφήνει στην τύχη την παραμικρή πιθανότητα αστοχίας. Ένα πράγμα, για το οποίο έχει προβλέψει κάθε σενάριο. Κι αυτό είναι η αντικατάσταση του δημοκρατικού συστήματος αυτοδιοίκησης από τα ολιγαρχικά και αυταρχικά Συμβούλια Ιδρύματος. Έχει, από την πλευρά της, δίκιο. Καμιά δημοκρατικά εκλεγμένη και δημοκρατικά υπόλογη στην πανεπιστημιακή κοινότητα διοίκηση δεν θα μπορούσε να προχωρήσει στην εκατόμβη των θυμάτων (μισθοί, απολύσεις, δίδακτρα, εξουθενωτικές περικοπές) που το μνημόνιο απαιτεί και η κυβέρνηση πειθήνια προωθεί.

Στο στρατηγικό αυτό στόχο (κι εδώ που τα λέμε στο μοναδικό πράγμα με το οποίο ασχολείται) η κυβέρνηση βρήκε πρόθυμο σύμμαχο την Ακαδημαϊκή Πρωτοβουλία. Οι αγαπητοί συνάδελφοι θεώρησαν χρήσιμο, στην πρώτη τους εμφάνιση μετά από καιρό, να βάλουν «πλάτη» στην εφαρμογή της βασικής κυβερνητικής επιλογής: την εγκαθίδρυση των Συμβουλίων. Καμιά αναφορά στον οικονομική ασφυξία των πανεπιστημίων, καμιά αναφορά στη μισθολογική εξαθλίωση των πανεπιστημιακών, καμιά αναφορά στις κυβερνητικές ευθύνες, καμιά αναφορά στο μνημόνιο που γονατίζει και τα πανεπιστήμια και τη χώρα…

Για τους καλούς συνάδελφους της Ακαδημαϊκής Πρωτοβουλίας ο κύριος αντίπαλος είναι, δυστυχώς, μέσα στο πανεπιστήμιο. Αυτοί που αγωνίζονται, αυτοί που αντιστέκονται στις κυβερνητικές επιλογές...

Ήταν γνωστό πως οι μισθοί των Ελλήνων πανεπιστημιακών ήταν από τους χαμηλότερους στην Ε.Ε., (στην 22η θέση μεταξύ 33 χωρών [1] της Ε.Ε.-25 και συνδεδεμένων χωρών). Το πρώτο κύμα μισθολογικών μειώσεων τα έτη 2010 και 2011 (κατάργηση 13ου και 14ου μισθού, μειώσεις επιδομάτων, κ.λπ.), σε συνδυασμό με τις πρόσθετες φορολογικές επιβαρύνσεις οδήγησε σε απώλειες της τάξης του 25% και πλέον. Οι πρόσφατα αναγγελθείσες μειώσεις στις απολαβές των πανεπιστημιακών και τα νέα φορολογικά μέτρα αποτελούν τη σταγόνα που ξεχειλίζει το ποτήρι, καθώς το πραγματικό εισόδημα εκτιμάται θα μειωθεί κατά 45-50% περίπου σε σχέση με το 2009.

Πού βρισκόμαστε σήμερα και πού θα οδηγηθούμε;
Σύμφωνα με τις πρόσφατες ανακοινώσεις, η μεσοσταθμική μείωση στους μισθούς των πανεπιστημιακών θα ανέλθει σε 17,5%. Το επικρατέστερο σενάριο για τον τρόπο υπολογισμού είναι το ακόλουθο: -5% για μισθούς μέχρι 1000 ευρώ, -15% από 1001 μέχρι και 1500 ευρώ, -25% από 1501 μέχρι 2500 ευρώ , και -30% από 2.501 ευρώ και πάνω. Στον Πίνακα 1 που ακολουθεί δίνονται οι αναμενόμενες μειώσεις, σε όλες τις βαθμίδες, λαμβάνοντας υπόψη τις μέσες μηνιαίες μεικτές αποδοχές.

Πίνακας 1. Μέσες μηνιαίες μεικτές αποδοχές σήμερα και μετά τη μείωση.

Λαμβάνοντας υπόψη κρατήσεις της τάξης του 38% περίπου (με την παρακράτηση φόρου), οι καθαρές μηνιαίες αποδοχές θα ανέλθουν σε €1.860 περίπου για τον Καθηγητή, €1.620 περίπου για τον Αναπλ. Καθηγητή, €1.220 περίπου για τον Επίκ. Καθηγητή και €1.080 για το Λέκτορα. Η δυσχερής θέση των Ελλήνων πανεπιστημιακών καθίσταται εμφανέστερη κατά τη σύγκριση των απολαβών τους με αυτές ξένων συναδέλφων. Στη διεθνή βιβλιογραφία απαντούν διάφορες ερευνητικές εργασίες αναφορικά με τη συγκριτική αξιολόγηση των μισθών των πανεπιστημιακών [1,2,3,4,5,6].

Μετά και τις νέες μειώσεις, οι Έλληνες πανεπιστημιακοί θα λαμβάνουν λιγότερα από τους πανεπιστημιακούς της Ινδίας, της Μαλαισίας, της Νιγηρίας, της Βραζιλίας,...

Δεν έφτανε που τα Πανεπιστήμια βρίσκονται στο χείλος του γκρεμού από τη ριζική μείωση της δημόσιας χρηματοδότησης, την αποψίλωσή τους από εκπαιδευτικό και διοικητικό προσωπικό και την καταστροφή της οποιασδήποτε φοιτητικής μέριμνας. Χρειαζόταν και η κατεπείγουσα εφαρμογή ενός νόμου που ανατρέπει πλήρως τη λογική της πανεπιστημιακής αυτοδιοίκησης, καθώς και το πλαίσιο εκπαιδευτικών και εργασιακών σχέσεων στο εσωτερικό του Πανεπιστημίου. Στο όνομα της ευρείας κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας που ψήφισε αυτόν το νόμο, εμφανίζεται ως αυταπόδεικτη ή επιβεβλημένη η εφαρμογή του. «Οι νόμοι υπάρχουν για να τηρούνται»: Σε τούτο τον ηθικό εκβιασμό σύρονται όλοι, ακόμη και όσοι καταλαβαίνουν τα καταστροφικά αποτελέσματα που η εφαρμογή ενός τέτοιου νόμου θα έχει στα ΑΕΙ.

Δυστυχώς, στη χώρα μας σήμερα περισσεύει ένας λόγος για τη νομιμότητα που σκόπιμα παραλείπει την ίδια την πηγή της. Υποτίθεται ότι σε μια «ευνομούμενη πολιτεία» πηγή νομιμοποίησης της όποιας νομοθεσίας είναι η συμβατότητά της με το Σύνταγμα. Γνωρίζουμε, όμως, ότι τη συνταγματικότητα του νόμου αυτού αμφισβήτησαν έντονα, από την αρχή, η αρμόδια επιτροπή της Βουλής, η Σύνοδος των Πρυτάνεων, όλα τα όργανα της Πανεπιστημιακής αυτοδιοίκησης και όλοι οι σύλλογοι φοιτητών και διδασκόντων.

Γνωρίζουμε, επίσης, ότι ακόμα και οι πλειοψηφίες εκείνης της Βουλής που νομοθέτησε αποδείχτηκαν απολύτως αναντίστοιχες με την κοινωνία, που τις αποδοκίμασε ριζικά στις αμέσως επόμενες εκλογές. Και ξέρουμε ότι και η σημερινή κυβερνητική πλειοψηφία την ίδια αναντιστοιχία με την κοινωνία έχει, πράττοντας στον αντίποδα αυτών που εξήγγειλε προεκλογικά.

Οι αγωνιζόμενοι φοιτητές, εργαζόμενοι και πανεπιστημιακοί που αρνούνται την καταστροφή του Δημόσιου Πανεπιστημίου δεν είναι εκείνοι που παρανομούν. Παρανομούν αυτοί που με πλήρη απουσία θεσμικής και λαϊκής νομιμοποίησης απεργάζονται μορφές λειτουργίας του Πανεπιστημίου που διαλύουν κάθε ίχνος δημοκρατικού ελέγχου και διαφάνειας. Ένας νόμος που θεσπίζει τη συγκέντρωση εξουσιών σε μη εκλεγμένα πρόσωπα και όργανα, εξευτελίζοντας ακόμα και τις αρχικές εκλογές μελών των Σ.Ι...