Αγαπητές και αγαπητοί συνάδελφοι,
Οι προσεχείς εκλογές της 19ης Δεκεμβρίου για την εκλογή των μελών του ΔΣ του Συλλόγου ΔΕΠ ΕΜΠ και αντιπροσώπων για το συνέδριο της ΠΟΣΔΕΠ, βρίσκουν το ΕΜΠ και όλους μας σε μια ακόμα κρίσιμη περίοδο.
Μεγάλο διακύβευμα της τρέχουσας περιόδου είναι η διακηρυγμένη πρωτοβουλία της κυβέρνησης για ίδρυση Ιδιωτικών Πανεπιστημίων, με μια ανήκουστη, για οποιαδήποτε συνταγματική δημοκρατία, λαθροχειρία, στην οποία ομολογείται ανοιχτά η προσπάθεια παραχάραξης του συντάγματος! Πέρα από την έντονη ανησυχία για το αντιδημοκρατικό και αντιθεσμικό αυτό ολίσθημα, η συγκεκριμένη πρωτοβουλία της κυβέρνησης που αφορά στα πανεπιστήμια μπορεί να αξιολογηθεί κοιτάζοντας τη συνολική εικόνα.
- To 2009, η κρατική επιχορήγηση (Τακτικός Προϋπολογισμός και Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων), ανέρχονταν στα 20,3 εκατ. ευρώ. Το 2022 το αντίστοιχο ποσό ήταν 6,4 εκατ. ευρώ, εν πολλοίς σταθερό τα τελευταία χρόνια, πράγμα που σημαίνει ένα αθροιστικό έλλειμμα πάνω από 150 εκ. ευρώ για το ΕΜΠ. Οι πραγματικές απώλειες είναι σημαντικά υψηλότερες αν ληφθούν υπόψη οι πόροι που χάθηκαν από την απώλεια των υπέρ ΕΜΠ κρατήσεων και το «κούρεμα» των αποθεματικών του Ιδρύματος με το PSI. Ο διαρκής αυτός οικονομικός στραγγαλισμός όχι μόνο καθιστά αδύνατη την απαραίτητη ανάπτυξη σύγχρονων ερευνητικών και εκπαιδευτικών υποδομών αλλά οδηγεί σε καθημερινές εικόνες υπανάπτυξης και παρακμής, όπου ούτε τα στοιχειώδη (θέρμανση-ψύξη, φωτισμός και λειτουργία εγκαταστάσεων υγιεινής) δεν είναι δεδομένα. Σε αυτό πρέπει να προστεθεί και η δραματική υποστελέχωση: Το 2009, τα μέλη ΔΕΠ του ΕΜΠ ήταν πάνω από 600, ενώ σήμερα είναι λιγότερα από 390 (περίπου 35% μείωση), με όλα όσα αυτό συνεπάγεται τόσο για τις συνθήκες εργασίας των μελών ΔΕΠ όσο και για το επίπεδο σπουδών στο ΕΜΠ.
- Έναντι αυτής της οριακής κατάστασης λειτουργίας των δημόσιων πανεπιστημίων η κυβέρνηση, προκλητικά, αποφασίζει ως «πρώτη κίνηση» της να υλοποιήσει τον διακαή της πόθο: την ίδρυση Ιδιωτικών Πανεπιστημίων. Αφού υπονόμευσε συστηματικά, τόσο αυτή όσο και προηγούμενες κυβερνήσεις τα δημόσια πανεπιστήμια παραβιάζοντας τη συνταγματική επιταγή για τη στήριξή τους, έρχεται τώρα να θεσμοθετήσει τον ανταγωνιστή τους. Πόσο, άραγε, θεμιτό και ηθικό είναι κάτι τέτοιο; Κι αν για τα δημόσια πανεπιστήμια η ίδρυση των ιδιωτικών ΑΕΙ είναι συνώνυμη της επίσημης εγκατάλειψης, για τον ελληνικό λαό σημαίνει την απώλεια ενός ακόμα δημόσιου αγαθού, όπως ακριβώς συνέβη στον χώρο της Υγείας: Ο συστηματικός μαρασμός του δημόσιου συστήματος υγείας πριμοδότησε μια αγορά για ιδιωτικές υπηρεσίες υγείας, η οποία οδήγησε σε περαιτέρω εγκατάλειψη των δημόσιων υγειονομικών δομών, αλλά και στασιμότητα των ήδη εξαιρετικά χαμηλών αμοιβών του προσωπικού τους. To «Ελεύθερο Πανεπιστήμιο» θα αναβαθμίσει τα Δημόσια Πανεπιστήμια, όσο τα Ιδιωτικά Νοσοκομεία αναβάθμισαν τα Δημόσια…
- Οι πρόσφατες αυξήσεις του Ν. 5045/2023 παρουσιάστηκαν, δυστυχώς, από όσους έχουν προτεραιότητα την υποστήριξη της κυβερνητικής πολιτικής, ως μερική αποκατάσταση των χρόνιων αδικιών. Στην πραγματικότητα, η μισθολογική μας αντιμετώπιση, παραμένει κατάφωρα άδικη έναντι των άλλων ειδικών μισθολογίων, και ειδικά των δικαστικών λειτουργών. Οι πρόσφατες αυξήσεις μόλις και μετά βίας αντιστοιχούν στους ονομαστικούς μισθούς των προ του Ν. 4093/2012 περικοπών για τις χαμηλές βαθμίδες, ενώ για τη βαθμίδα του Καθηγητή στο υψηλότερο μισθολογικό κλιμάκιο οι ετήσιες μεικτές απολαβές είναι μειωμένες κατά 6% περίπου, παραβιάζοντας καταφανώς τις σχετικές αποφάσεις του ΣτΕ. Σε πραγματικές τιμές δε, η αγοραστική μας δύναμη με το νέο μισθολόγιο είναι μειωμένη από 12% (για τις χαμηλές βαθμίδες) έως 20% περίπου (για τη βαθμίδα του Καθηγητή στο ανώτερο μισθολογικό κλιμάκιο) σε σύγκριση με το μισθολόγιο του Ν. 4093/2012 και 35% έως 42% σε σχέση με το προ των μνημονιακών περικοπών μισθολόγιο, με το οποίο πρέπει να συγκρίνουμε. Και βέβαια, ούτε κουβέντα για τα αναδρομικά της περιόδου Ιανουάριος 2017-Σεπτέμβριος 2022. «Ατομική ευθύνη» η διεκδίκησή τους…
Πιστεύουμε ότι η προσεχής περίοδος θα είναι καθοριστική για το μέλλον της Δημόσιας Ανώτατης Εκπαίδευσης και τον δωρεάν χαρακτήρα της, ο οποίος διαμόρφωσε καθοριστικά την Ελληνική κοινωνία, δίνοντας τη δυνατότητα σε νέους και νέες από μη-εύπορες οικογένειες να αλλάξουν το κοινωνικό τους πεπρωμένο προς το καλύτερο. Οι Πανεπιστημιακοί Δάσκαλοι ΕΜΠ, θεωρούμε τη γνώση, όχι ως εμπόρευμα, αλλά ως ένα βασικό κοινωνικό αγαθό που παράγεται συλλογικά και ανήκει στην κοινωνία, με την πρόσβαση σε αυτό να αποτελεί μέτρο δημοκρατικότητας και δικαιοσύνης ενός κοινωνικού σχηματισμού. Έχοντας απόλυτη συναίσθηση του κοινωνικού ρόλου του Δημόσιου Πανεπιστημίου θεωρούμε αδιαπραγμάτευτο χρέος μας την υπεράσπισή του.
Η απερχόμενη πλειοψηφία του ΣΔΕΠ δεν στάθηκε αντάξια των ευθυνών της απέναντι στους συναδέλφους και της ιστορίας του Συλλόγου. Η θητεία της ταυτίστηκε με μια απόλυτη επιδείνωση των συνθηκών ζωής και εργασίας μας. Ωστόσο, αυτό δεν οδήγησε σε αποφάσεις και, κυρίως, δράσεις του Συλλόγου αντίστοιχες της κατάστασης. Αντιθέτως, τόσο εντός ΕΜΠ, έφτασε σχεδόν να αποτελεί… γραφείο τύπου της διοίκησης, όσο και σε σχέση με τη κυβέρνηση, πρωτεύουσα παράμετρος υπήρξε η επί της ουσίας υπεράσπιση της πολιτικής της. Έτσι ο ΣΔΕΠ, μακριά από το ζητούμενο του να αποτελεί έναν χώρο γόνιμης συνάντησης και σύνθεσης απόψεων, αποτέλεσε πεδίο στείρας καταγραφής προδιαμορφωμένων θέσεων, με κριτήριο πολιτικές «συμπάθειες» και δεσμεύσεις.
Οι Πανεπιστημιακοί Δάσκαλοι ΕΜΠ αποτελούμε μια ανοικτή συλλογικότητα διαλόγου και συνδιαμόρφωσης γνώμης που στέκεται μακριά από προκαθορισμένες κυβερνητικές και κομματικές γραμμές, καθώς και προσωπικές ατζέντες. Αντίθετοι προς την μοναχική ατομικότητα που κατακερματίζει την ακαδημαϊκή ζωή περιορίζοντάς την στους τοίχους των γραφείων και των εργαστηρίων μας, προτάσσουμε την συλλογικότητα ως απαραίτητη συνθήκη δημιουργικής ύπαρξης και έκφρασης μέσα στο ΕΜΠ. Αντιλαμβανόμαστε την αξία μιας δημοκρατικής ακαδημαϊκής κοινότητας με ζωντανή αλληλεπίδραση και σεβασμό όλων των συνιστωσών της – καθηγητών, φοιτητών, ερευνητών και εργαζομένων – για τη διαμόρφωση των ακαδημαϊκών εκείνων συνθηκών που προάγουν την παραγωγή και τη μετάδοση της επιστημονικής γνώσης και την απόδοση των αποτελεσμάτων της ως κοινωνικό αγαθό.
- Υπερασπιζόμαστε μια δημόσια και δωρεάν ανώτατη εκπαίδευση, υψηλού επιπέδου και πρωτοπόρα σε ιδέες και αξίες, σύμμαχο της ελληνικής κοινωνίας. Τα σημερινά επίπεδα υποχρηματοδότησης και υποστελέχωσης τη μετατρέπουν σε παρία του διεθνούς επιστημονικού γίγνεσθαι και την ωθούν να γίνει, ακόμη περισσότερο, αντικείμενο εμπορευματοποίησης. Να μην κατατεθεί το σ/ν για την ίδρυση «μη κρατικών»-ιδιωτικών πανεπιστημίων μέσω συνταγματικής λαθροχειρίας.
- Υπερασπιζόμαστε το δικαίωμα του πανεπιστημιακού σε μισθολογικές απολαβές, αντίστοιχες του λειτουργήματος που επιτελεί. Να σταματήσει άμεσα ο εμπαιγμός με τα αναδρομικά και να υλοποιηθούν στο ακέραιο οι αποφάσεις του ΣτΕ για τους μισθούς των πανεπιστημιακών. Να επιστρέψουν οι μισθοί άμεσα στα προ-μνημονιακά επίπεδα. Διεκδικούμε αύξηση των συντάξεων σε αξιοπρεπή επίπεδα.
- Υπερασπιζόμαστε τη δημοκρατία στα πανεπιστήμια και την ουσιαστική αυτοτέλειά τους. Να καταργηθεί ο Ν. 4957/2022, που επιβλήθηκε παρά τη σχεδόν καθολική και κλιμακούμενη απόρριψή του από την πανεπιστημιακή κοινότητα. Διεκδικούμε ένα νέο δημοκρατικό θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας.
Για τις προσεχείς εκλογές του ΣΔΕΠ δεν ζητούμε απλώς την στήριξη των Πανεπιστημιακών Δασκάλων με μια εντολή ανάθεσης και εκπροσώπησης. Πολύ περισσότερο ζητούμε την ενεργό συμμετοχή όλων των συναδέλφων στην αναγέννηση του ΣΔΕΠ ως ανεξάρτητου συλλογικού φορέα, με ρόλο μαχητικό στη διεκδίκηση των δικαιωμάτων και αναγκών μας, με πλούσιες σε περιεχόμενο και μαζικές δημοκρατικές διαδικασίες, ικανό να εκφράσει τις ανησυχίες μας και να υπερασπιστεί το ρόλο του ΕΜΠ στην κοινωνία, θυμούμενοι τα λόγια του ποιητή Γ. Σεφέρη:
«…Σ’ αυτόν τον κόσμο που ολοένα στενεύει, ο καθένας μας χρειάζεται όλους τους άλλους….»
Προσφατα Σχολια