ΔΕΠ tagged posts

Τάσης Παπαϊωάννου, Καθηγητής Σχολής Αρχιτεκτόνων Μηχανικών ΕΜΠ

Αναδημοσίευση από την «Εφημερίδα των Συντακτών» της 24.04.2014

Οι σπουδές στο μέλλον μπορούν να παρέχονται μέσω on line διδασκαλίας από τα πανεπιστήμια προς όλους τους φοιτητές, ανεξάρτητα σε ποια χώρα ζουν. Τι θα σημάνει άραγε αυτή η εκ του μακρόθεν σπουδή; Μήπως ότι θα δημιουργηθούν σε παγκόσμια πλέον κλίμακα σπουδές δύο ταχυτήτων; Μια μαζική, «ανοικτή» και φθηνή που θα προσφέρεται από το διαδίκτυο προς όλους και μια άλλη «κλειστή» για τους εξαιρετικά λίγους, τους εκλεκτούς, αυτούς που θα έχουν τους πόρους να σπουδάσουν στα ιστορικά πανεπιστημιακά ιδρύματα, σε πραγματικό χρόνο και χώρο; Μη τυχόν και οδηγούμαστε σε ακόμη μεγαλύτερους ταξικούς διαχωρισμούς στο όνομα μάλιστα της απόλυτης ελευθερίας και πρόσβασης στη γνώση;

Ζούμε σε μια ρευστή περίοδο εξαιρετικά βίαιων και απροσδόκητων ανατροπών και μεταλλάξεων. Οι συνθήκες αλλάζουν με αστραπιαία ταχύτητα και ο χωροχρόνος μοιάζει να έχει αποκτήσει άλλη διάσταση. Την ίδια στιγμή η αίσθηση που είχαμε για τον τόπο και τον κόσμο φαίνεται πως συρρικνώνεται δραματικά. Νέες κοινωνικές αξίες αναδύονται εξυμνώντας και αποθεώνοντας την κυριαρχία του εφήμερου, ενώ τα καινούργια περιβάλλοντα που δημιουργούνται διαμορφώνουν αντίστοιχα τόσο το αστικό τοπίο των πόλεων όσο και την αρχιτεκτονική των μεμονωμένων κτιρίων.

«Η Παγκοσμιότητα έχει διαδεχτεί την Οικουμενικότητα(…) Οπως ο υπέρμετρος φιλελευθερισμός μιας αγοράς που έχει γίνει ενιαία, η ολικοποίηση έχει αρνηθεί τις διαφορετικές κουλτούρες και τους πολιτισμούς τους με μια μονομέρεια που αγγίζει ώς και τον τρόπο που βλέπουμε τον κόσμο, και τότε ακριβώς το πολιτικά ορθό έχει αντικατασταθεί από την οπτικά ορθή αντίληψη που έχει νοθεύσει τη σχέση με το πραγματικό, όπως και με το φαντασιακό» αναφέρει ο Paul Virilio (1).

Μήπως ότι θα δημιουργηθούν σε παγκόσμια πλέον κλίμακα σπουδές δύο ταχυτήτων; Μια μαζική, «ανοικτή» και φθηνή που θα προσφέρεται από το διαδίκτυο προς όλους και μια άλλη «κλειστή» για τους εξαιρετικά λίγους, τους εκλεκτούς, αυ...

Την Κυριακή 15/09/13 πραγματοποιήθηκε πανελλαδική σύσκεψη της Συνάντησης Πανεπιστημιακών Δασκάλων με μαζική συμμετοχή συναδέλφων από όλα τα πανεπιστήμια της χώρας, η οποία κατέληξε στα ακόλουθα:

Τέσσερα περίπου χρόνια μετά την εκδήλωση της οικονομικής κρίσης στη χώρα μας είναι αρκετά, για να πεισθούν ακόμα και οι πιο αισιόδοξοι ότι το όποιο πρόσκαιρο ξεπέρασμά της θα γίνει αποκλειστικά εις βάρος των εργαζομένων. Βασικές κατακτήσεις που χρειάστηκαν θυσίες και πολυετείς αγώνες για να επιτευχθούν, ανατρέπονται. Τα βασικά δικαιώματα στην εργασία, στην υγεία, την παιδεία και την κοινωνική πρόνοια, καθώς και τα ασφαλιστικά και συνταξιοδοτικά δικαιώματα των εργαζομένων, θυσιάζονται στο βωμό της ανταγωνιστικότητας και της κερδοφορίας του κεφαλαίου.

Στο χώρο της Παιδείας όλες οι προωθούμενες θεσμικές παρεμβάσεις – οι οποίες έγιναν δήθεν στο όνομα της ενίσχυσης της ποιότητας και του δημόσιου χαρακτήρα της παιδείας – δημιούργησαν το κατάλληλο υπόβαθρο προκειμένου να αξιοποιηθεί η κρίση ως άλλοθι για το πλήρες ξήλωμα της όποιας δημόσιας και δωρεάν παιδείας σε όλες τις βαθμίδες της και την πλήρη υποβάθμισή της στο επίπεδο των εφήμερων απαιτήσεων της αγοράς. Ακόμα και όσοι, καλή τη πίστει, στήριξαν τις «μεταρρυθμίσεις», δεν μπορούν να κρύψουν την απογοήτευσή τους για τη διάψευση των ελπίδων που επένδυσαν στις «καλές προθέσεις» των τελευταίων κυβερνήσεων.

Μετά τη συστηματική υπονόμευση του δημόσιου και δημοκρατικού πανεπιστημίου, είτε μέσω της θεσμικής του αποδιάρθρωσης και της εγκατάστασης ολιγαρχικών θεσμών, είτε μέσω της εξοντωτικής οικονομικής αφαίμαξης, είτε μέσω και της συρρίκνωσής του με το σχέδιο ΑΘΗΝΑ, σήμερα η μνημονιακή πολιτική επιχειρεί ένα συντριπτικό πλήγμα κατ’ ευθείαν στην καρδιά του, στους ανθρώπους του. Αν μέχρι τώρα οι υλικοί όροι για την ύπαρξη του δημόσιου πανεπιστημίου στερεύουν συνεχώς, υπήρχαν πάντα οι άνθρωποί του, που από το περίσσευμα της φιλοτιμίας και με αίσθηση καθήκοντοςπροσπαθούσαν να περιορίσουν τη ζημιά και να κρατήσουν το πανεπιστήμιο όρθιο. Τώρα ένα μεγάλο τμήμα τους, περίπου το 25% του υποστηρικτικού προσωπικού, θεωρείται περιττό και αποβάλλεται...

Τις τελευταίες ημέρες όλοι παρακολουθήσαμε ένα κυνικό και αλαζονικό παιχνίδι με τις τύχες εκατοντάδων εργαζομένων από πλευράς Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, προκειμένου να αναχαιτίσει το μαζικό και ενωτικό κίνημα εργαζομένων, φοιτητών και μελών ΔΕΠ που αναπτύσσεται στα ΑΕΙ, με στόχο την απόκρουση του επαχθούς μέτρου της διαθεσιμότητας – απολύσεων. Οι υποσχέσεις για εξασφάλιση του απαραίτητου χρόνου ώστε να τεκμηριωθούν οι αδιαμφισβήτητες ελλείψεις προσωπικού των ΑΕΙ, για κάλυψη των κενών οργανικών θέσεων εξειδικευμένου προσωπικού από τους υφιστάμενους εργαζόμενους, και πολλές άλλες, μετατράπηκαν εν μία νυκτί σε ωμό εκβιασμό για κατάργηση οργανικών θέσεων στα ΑΕΙ μέσω Κοινής Υπουργικής Απόφασης (ΚΥΑ) προκειμένου να υλοποιηθεί πάση θυσία η εξαγγελθείσα διαθεσιμότητα. Το Υπουργείο Παιδείας, 24 ώρες μετά τη «συζήτηση επί μηδενικής βάσης», ευθυγραμμίστηκε πλήρως με την κοινή προθεσμία για την κατάρτιση της λίστας των διαθεσιμοτήτων μέσα σε δύο εβδομάδες από σήμερα (28/9)! Πιέζει, μάλιστα, αυτό να γίνει με την πλήρη συναίνεση- συνενοχή των Ιδρυμάτων: απαιτεί τη Δευτέρα 16/9/2013 να δοθούν όλα τα απαιτούμενα στοιχεία.

Το Διευρυμένο Συντονιστικό Όργανο της Συνόδου των Πρυτάνεων φαίνεται να ενδίδει σε αυτό. Στις δύο τελευταίες ανακοινώσεις του (11/9 και 13/9/2013) αντί να καταδικάσει την κυβερνητική πολιτική που προκαλεί συνεχή συντριπτικά χτυπήματα στη δημόσια ανώτατη εκπαίδευση, αντί να προτείνει μέτρα αντίδρασης, αντί να καλέσει το σύνολο της ακαδημαϊκής κοινότητας σε κοινό αγώνα και να συμπλεύσει με τη γενικευμένη αντίδραση που έχει αναπτυχθεί, δήλωσε ότι «… (τα Πανεπιστήμια) ανταποκρίνονται στην υποβολή των σχεδίων αξιολόγησης…», έστω και σε αυτή την «…προτεινόμενη ανορθόδοξη ‘fast track’ διαδικασία…». Καθένας αναλαμβάνει τις ευθύνες του σε μια από τις πιο κρίσιμες στιγμές στην ιστορία του δημόσιου πανεπιστημίου. Η στάση του δεν θα ξεχαστεί.

Το ΕΜΠ στάθηκε στην πρώτη γραμμή αυτής της κρίσιμης μάχης...

Οι εξελίξεις των τελευταίων ημερών ήταν καταιγιστικές και διέλυσαν όλες τις αυταπάτες. Όπως αποκάλυψαν υπηρεσιακοί παράγοντες του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων στην τελευταία Σύνοδο των Πρυτάνεων, υπήρξαν σκέψεις, τον Ιούνιο που πέρασε, για ένταξη των μελών ΔΕΠ στο τρέχον κύμα διαθεσιμότητας προκειμένου να καλυφθεί ο αριθμός των 1700 διαθεσιμοτήτων – απολύσεων από τα ΑΕΙ. Τελικά, αποφασίστηκε να αφεθεί για αργότερα. Όχι για πολύ αργότερα, όμως… Τα ποσοστά μείωσης του ΔΕΠ σύμφωνα με πληροφορίες που «διαρρέουν» θα ανέλθουν στο 40% του υπηρετούντος προσωπικού μέχρι το 2015!

«Φήμες…», ίσως σκεφτεί κάποιος. Αν όμως διδαχτήκαμε κάτι τα τρία χρόνια των Μνημονίων είναι ότι όλα ξεκινούν ως φήμες, μετά εμφανίζονται ως προτάσεις και, τέλος, υλοποιούνται με τον πλέον κυνικό τρόπο. Ποιος φανταζόταν, για παράδειγμα, ότι χιλιάδες ασθενείς θα έμπαιναν σε «καθεστώς μετακίνησης», κατακαλόκαιρα, προκειμένου να τεθούν σε καθεστώς διαθεσιμότητας χιλιάδες νοσοκομειακοί υπάλληλοι; Ποιος φανταζόταν, μόλις ένα μήνα πριν, ότι το 50% και πλέον του υποστηρικτικού προσωπικού του ΕΜΠ θα ενταχθεί σε καθεστώς διαθεσιμότητας και από εκεί, άγνωστος αριθμός, θα πεταχτεί στον Καιάδα της απόλυσης; Κανείς! Για τον απλούστατο λόγο ότι κάθε νοήμων άνθρωπος αντιλαμβάνεται πολύ καλά ότι το ΕΜΠ δεν μπορεί να λειτουργήσει, ούτε καν να υπολειτουργήσει, με μια τέτοια προκρούστεια περικοπή. Και όμως προωθείται άμεσα.

Το πιο ανησυχητικό είναι ότι η κλασική μεθοδολογία των διαθεσιμοτήτων – απολύσεων έχει ήδη μπει σε εφαρμογή. Υλοποιήθηκε ο πρώτος γύρος του σχεδίου ΑΘΗΝΑ και θα ακολουθήσει, κατά δήλωση του Υπουργείου Π&Θ και δεύτερος, πιο σαρωτικός. Αυξήθηκε, αθόρυβα, κατά δύο ώρες (ποσοστιαία 30% και πλέον) ο ελάχιστος αριθμός ωρών διδασκαλίας εβδομαδιαίως. Και οι δύο αυτές πρακτικές, συγχωνεύσεις – καταργήσεις μονάδων και αύξηση των ωρών διδασκαλίας, εφαρμόστηκαν στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και είχαν ως αποτέλεσμα να τεθούν σε καθεστώς διαθεσιμότητας – απόλυσης χιλιάδες εκπαιδευτικοί. Καρμπόν!  Αντίστοιχη ήταν, εξάλλου, η εμπειρία στην κοντινή Ιταλία, καθώς τα δημοσιονομικά μέτρα (Άρθρο 66 του Ν. 133/2008, όπως τροποποιήθηκε από το Ν. 1/2009) και η «μεταρρύθμιση» Gelmini (Ν. 240/2010) οδήγησαν σε σημαντικές μειώσεις μόνιμου διδακτικού προσωπικού των ΑΕΙ, ενώ στον εκπαιδευτικό τομέα, συνολικά, οι απώλειες θέσεων εργασίες εκτιμώνται σε 130...